อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก

อนุสาวรีย์พระยาพิชัย  หน้าศาลากลางจังหวัด                                 อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก                อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหักตั้งอยู่หน้าศาลากลางจังหวัดติดถนนประชานิมิตร    กรมศิลปากรได้จัดสร้างรูปหล่อพระยาพิชัย     สูงประมาณ  2  เมตร   แต่งกายด้วยชุดทหารยืนถือดาบทั้งสองมือ     โดยที่ดาบในมือขวาหัก  ตั้งอยู่บนฐานสองเมตร  เพื่อรำลึกถึงความดี  ความกล้าหาญและแสดงความเคารพนับถือของชาวอุตรดิตถ์และชาวไทยโดยทั่วไป                พระยาพิชัย   (จ้อยหรือทองดี)  เกิดที่อำเภอพิชัย  เมื่อเจริญวัยได้เข้ารับราชการในสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี (ราวปี พ.ศ. 2310 - 2313 )   ดำรงตำแหน่งเป็นหลวงพิชัยอาสา   และได้แสดงความเก่งกล้าสามารถเรื่อยมาจนเป็นที่พอพระราชหฤทัยยิ่งนัก     จึงได้เลื่อนยศเป็นพระยาสีหราชเดโช และเป็นพระยาพิชัยครองเมืองพิชัยในเวลาต่อมา  ระหว่างครองเมือง ท่านเป็นแม่ทัพนำทหารต่อสู้กับพม่าที่มาโจมตีเมืองพิชัย 2 ครั้ง  ในครั้งหลังท่านถือดาบสองมือเข้าฟาดฟันกับพม่าจนดาบในมือขวาหัก    จึงได้สมญานามว่า "พระยาพิชัยดาบหัก"  ตั้งแต่นั้นมา

แหล่งอ้างอิง : หนังงสือ อุตรดิตถ์ หน้า 157 - 159 ของ ชาติชาย มุกสง

โดย : นาง วิภา บุญส่ง, โรงเรียนเทศบาลท่าอิฐ, วันที่ 25 สิงหาคม 2545