|
ศิลปการตัดกระดาษจีน
กระดาษตัดเป็นศิลปอย่างหนึ่งที่สร้างขึ้นโดยการสลักหรือแกะลายบนกระดาษ
ความเป็นมาของกระดาษตัดในประเทศจีนพบหลักฐานแน่นอนตั้งแต่ยุคสมัยหินใหม่ โดยการเริ่มจากการแกะสลักหรือตัดจากวัสดุบางๆก่อน เช่น ทองสำริด หยก ฯลฯที่มีการฉลุเป็นลวดลายในสมัยราชวงศ์โจว สมัยนี้ยังไม่มีการตัดกระดาษแต่ก็มีการวางรากฐานศิลปะการตัดกระดาษได้แล้ว
การตัดกระดาษที่ใช้กระดาษตัดจริงๆนั้น ค้นพบในสมัยเป่ยฉาวที่สุสานเก่าบริเวณอาซื่อท่านา(ภาษาจีน)เมืองอูหลู่ฟานในซินเกียงมีกระดาษตัด 5 ชุด มีภาพลายดอกไม้แปดเหลี่ยม ลายพุ่มดอกจินอิ๋น ลายพุ่มดอกเบญจมาศ 3 ภาพสลับชั้นรูปแบบซับซ้อนแต่มีระเบียบ อีกสองภาพนำภาพม้าคู่และลิงคู่รวมเข้าด้วยกันจึงทำให้ภาพสวยงามและแปลกใหม่
กระดาษตัดของจีนนิยมแพร่หลายในสมัยราชวงศ์ซ่งในหมู่ชาวบ้านแพร่หลายมากโดยนำมาตกแต่งของขวัญ ประดับหน้าต่าง ตกแต่งโคมไฟ ต่องมาสมัยราชวงศ์หมิงได้มีการพัฒนาโดยใชกระดาษสองชั้นผนึกตัดรูปดอกเหมยและนกสาริกาทองสวยงามมากมีการส่งไปจำหน่ายต่างประเทศทางแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ส่วนสมัยราชวงศ์ชิงการตัดกระดาษได้แพร่หลายเข้าสู่ราชสำนักและจักรพรรดิ์ใช้ในพิธีอภิเษกสมรสตกแต่งตำหนักและกำแพงวัง ทั้งสมัยชิงและหมิงได้มีการบันทึกผู้มีฝีมือตัดกระดาษไม่น้อย
หลังจากสถาปนาจีนเป็นต้นมา การตัดกระดาษนิยมแพร่หลายและรุ่งเรืองเป็นต้นมาทำให้จีนมีชื่อเสียงเลื่องลือทั่วโลก ศิลปะตัดกระดาษจึงรุ่งเรืองเป็นประวัติการณ์
รูปแบบของงานศิลปะการตัดกระดาษตัดจากท้องถิ่น
ศิลปะการตัดกระดาษแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ กระดาษตัดสีเดียวส่วนมากใช้สีแดงเป็นหลัก และกระดาษย้อมสีหลากสี ในบรรดาศิลปะการตัดกระดาษที่โดดเด่นคือ การตัดกระดาษของมณฑลสานเม่ย มณฑลนี้เคยเป็นแหล่งวัฒนธรรมที่รุ่งเรืองของจีน เนื่องจากที่นี่มีการสืบทอดวัฒนธรรมอย่างต่อเนื่องจึงทำให้คนเหล่านี้รักษาวัฒนธรรมที่โดดเด่นไว้เช่นเดียวกับการตัดกระดาษที่สืบทอดกับมาถึงปัจจุบัน
เนื่องจากสังคมจีนเป็นสังคมเกษตรกรรมภาพรวมของเนื้อหาการตัดกระดาษจึงเกี่ยวกับการเกษตรวิถีชีวิตชาวบ้าน งานศพ งานมงคล ละครนิยายปรัมปรา นิทานพื้นบ้าน สัญลักษณ์ประจำเผ่า การกราบไหว้บูชาและมีลูกหลานสืบสกุล ภาพเหล่านี้บ่งบอกถึงความมุ่มมาดปรารถนา ความหวัง ความรู้สึกนึกคิดและความเข้าใจชีวทัศน์แท้จริงของชาวจีน
กระดาษตัดจึงเป็นศิลปะที่มีคุณค่าและมีการพัฒนาจนกลายเป็นศิลปกรรมแพร่หลายไปทั่วโลกนับว่าเป็นความภาคภูมใจอย่างหนึ่ง น่ายกย่องอย่างยิ่งที่ได้อนุรักษ์ศิลปะการตัดกระดาษที่สืบทอดและถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมสิ่งหนึ่งของโลก เพราะนอกจากจะเป็นงานศิลปะอันหมายถึงอารมณ์สุนทรีย์และยังหมายถึงความมีสมาธิจดจองต่องานตรงหน้า เป็นสิ่งที่มีคุณค่าแก่ผู้คนที่สนใจเรื่องวัฒนธรรมก็ถือเนื้อหา สาระและเรื่องราวที่ปรากฏในงานแต่ละชิ้นเพราะเป็นสิ่งสะท้อนมาจากฝีมือช่างอย่างซื่อสัยต์ชัดเจนเปรียบได้กับชมเทปบันทึกภาพประวัติศาสตร์ทีเดียว
|
|