ปรมานุชิตชิโนรส, สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระ. ลิลิตตะเลงพ่าย. กรุงเทพฯ :
อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, 2539. 325 หน้า.
ลิลิตตะเลงพ่าย เป็นหนังสือที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ
สยามมินทราธิราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สำนักราชเลขาธิการจัดพิมพ์ขึ้นพระราชทานเป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์นายแพทย์หม่อมหลวง เกษตร สนิทวงศ์ ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์
วัดเทพศิรินทราวาส วันเสาร์ที่ 2 กันยายน 2538 ลิลิตตะเลงพ่ายเป็นบทพระนิพนธ์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมปรมานุชิตชิโนรส เป็นลิลิตสุภาพประกอบด้วยโคลงและร่ายสุภาพ ดำเนินความตามพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ในรัชสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตอนสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเสด็จเถลิงถวัลย์ราชสมบัติ ทรงปรารภจะไปตีเมืองเขมร พระเจ้าหงสาวดีทรงทราบข่าวว่ากรุงศรีอยุธยาผลัดเปลี่ยนแผ่นดินใหม่ คาดว่าจะมีการจราจล จึงรับสั่งให้พระมหาอุปราชากับพระมหาราชเจ้านครเชียงใหม่ ยกทัพลงมาหยั่งท่าทีกรุงศรีอยุธยา จนในที่สุดได้มีการทำสงครามยุทธหัตถีกันขึ้นระหว่างจอมทัพไทยคือ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชและจอมพม่าคือ พระมหาอุปราชา ชัยชนะของสมเด็จพระนเรศวรในครั้งนั้นได้สำแดงพระบรมเดชานุภาพและพระราชกฤษฎาภินิหารชองพระองศ์ไปทั่วทิศานุทิศ และจบลงด้วยการขอเป็นข้าขอบขัณฑสีมาของเจ้าเมืองเชียงใหม่ ลิลิตตะเลงพ่ายได้รับการยกย่องว่ามีความเป็นเลิศทางด้านบทประพันธ์ประเภทลิลิต
|