คนไทยและชาวตะวันออกเฉียงเหนือนับตั้งแต่อินเดีย พม่า ลาว เวียดนาม จีน ทิเบต รู้จัก " นาค กันดีจากภาพลักษณ์ที่สร้างมาจากจิตนาการของคนโบราณและจดจารึกไว้กับนิยายหรือนิทานปรัมปรา เล่าสืบต่อกันมาหลายช่วยอายุคนว่า.....

เป็นสัตว์ในตระกูล "งู" แต่ตัวใหญ่โตมาก

นาคมีความสัมพันธ์กับคนในฐานะที่เป็นบรรรพบุรุษ คือเป็นสัญลักษณ์อันศักดิ์สิทธิ์ที่กลุ่มคนในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เคารพยกย่อง โดยเฉพาะกลุ่มคนสองฟากฝั่งแม่น้ำโขงตั้งแต่ตอนใต้ของมลฑลยูนานลงมาจนถึงปากแม่น้ำโขงในเขตเขมรกับยวญ ถึงมีลัทธิบูชานาค เพราะเชื่อกันว่านาคเป็นผู้บันดาลให้เกิดแม่น้ำลำคลอง เกิดความอุดมสมบูรณ์และอาจบันดาลให้เกิดภัยพิบัติได้ เช่นทำให้เกิดน้ำท่วมบ้านเมืองล้มจม

หัวหน้าหลุ่มของนาคแต่ละแห่งเรียกว่า"พญานาค" พญานาคจึงมีหลายตัวชื่อเสียงแตกต่างกันไป แล้วแต่ผู้แต่งนิยายหรือนิทานปรัมปรานั้นจะกำหนดดังนี้

บ้างก็เชื่อกันว่านาคมีความสัมพันธ์กับคนและแสดงสัญลักษณ์เป็นเพศหญิงหรือตัวเมีย กับสัญลักษณ์ผู้หญิงนั้นเมืองที่เป็น "แม่" ผู้ให้กำเนิดชีวิตและเป็นเจ้าแม่ ผู้ถือครองแผ่นดินแม่น้ำให้ความสมบูรณ์แก่มนุษย์