ยกของด้วยรอก
การยกของหนักขึ้นสูงเป็นปัญหาอยู่เสมอ และเราก็แก้ไขปัญหาด้วยวิธีการต่าง ๆ การใช้รอกและน้ำหนักถ่วงเป็นวิธีการที่พบเห็นบ่อยอยู่เหมือนกัน
ส่วนประกอบของรอกไม่มีอะไรยุ่งยาก เพียงแต่มีวงล้อและเส้นเชือก หรือเส้นรวด ถ้ามีล้อเดียวเรียกว่า รอกเดี่ยว ตัวล้อหรือรอกตรึงอยู่กับที่ พาดเส้นเชือกตรึงอยู่กับที่ พาดเส้นเชือกหรือรวดลงไปในร่องของล้อ ปลายข้างหนึ่งผูกติดกับน้ำหนักบรรทุกที่ต้องการยกขึ้น แล้วออกแรงดึงที่ปลายเชือกอีกข้างหนึ่ง ถ้าไม่คิดถึงความเสียดทาน แรงพยายามที่ใช้ดึงเชือกจะเท่ากับน้ำหนักบรรทุกที่ยกขึ้น ระหว่างทางที่ทั้งสองเคลื่อนที่ก็เท่ากัน เพียงแต่เคลื่อนที่สวนทางกัน อย่างหนึ่งขึ้นอีกอย่างหนึ่งลง ถึงแม้ลอกเดี่ยวจะไม่ทุ่นแรง แต่ก็เป็นการอำนวยความสดวกในการทำงาน ถ้าจะใช้รอกช่วยยกของที่หนักมากโดยใช้แรงน้อย ก็ทำได้โดยใช้รอกมากกว่าหนึ่งตัว รอกเป็นชุดอย่างนี้เรียกว่า รอกพวง ใช้เชือกหรือรวดเส้นเดียวกันเท่านั้น คล้องวนผ่านรอกทุกตัว ในระบบที่มีรอกเพียงสองตัว รอกตัวบนตรึงอยู่กับที่ตัวล่างลอยและเป็นตัวรับน้ำหนักบรรทุก เชือกที่ใช้ดึงพาดผานรอกตัวบน ลงมาข้างล่าง พันรอบรอกตัวล่าง แล้วๆไปยึดติดที่รอกตัวบน คราวนี่เมื่อออกแรงดึงเชือก เท่าไรก็จะไปเพิ่มแรงยกน้ำหนักบรรทุกได้มากเป็นสองเท่า แต่ทว่าระยะทางที่น้ำหนักบรรทุก เคลื่อนที่สูงขึ้นจะเท่ากับครึ่งหนึ่งของระยะทางที่เชือกถูกดึงลง ก็คล้ายกับคานงัด
กฤษณา ชุติมา . รู้ไว้ใช่ว่าภาษาวิทยาศาสตร์ เล่ม 1 .พิมพ์ครั้งที่ 2 .กรุงเทพ ฯ . จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.2543.
|