ไลเคน

เมื่อเข้าสู่ฤดูฝนจะเห็นไลเคนงอกงามอยู่ตามพื้นป่าและลำต้นของต้นไม้ จนมองดูเหมือนต้นไม้เป็นโรค ไลเคน ไม่ใช่พืชและไม่ใช่เห็ดราแต่เป็นสิ่งมีชีวิตที่เกิดจากการอยู่ร่วมกันของสาหร่าย ราได้อาหารจากการสังเคราะห์ด้วยแสงของสาหร่าย ส่วนสาหร่ายซึ่งไม่มีรากและลำต้นก็อาศัยราเป็นที่พักพิง ไลเคนเกิดขึ้นมาพร้อมๆกับโลกของเรา หากนับอายุของมันก็ประมาณ 4,600 ล้านปีแล้ว

เรามักพบไลเคนในที่มีอากาศบริสุทธิ์ เพราะไลเคนทนต่อมลพิษไม่ได้ เนื่องจากไม่มีชั้นผิวป้องกันตัวจากมลพิษ สารพิษจึงเข้าไปทำลายสาหร่ายโดยตรง ทำให้ไลเคนตายในเวลาต่อมา เราจึงไม่พบไลเคนในเมืองใหญ่และเขตอุตสาหกรรม นักวิทยาศาสตร์นำไลเคนมาใช้ตรวจสภาพหลายวิธี เช่น ตรวจหาสารพิษ เช่น ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ในไลเคน บันทึกชนิดและจำนวนของไลเคนที่พบ แล้วดูการเปลี่ยนแปลงในอนาคต นำไลเคนมาไว้ในบริเวณที่ต้องการตรวจหามลพิษ และดูการเปลี่ยนแปลงของมัน

ไลเคนเป็นสิ่งมีชีวิตที่เจริญเติบโตช้ามาก ชอบเกาะต้นไม้ที่มีผิวเรียบและมีความเป็นกรดน้อย มันไม่ใช่กาฝากเพราะไม่ได้ดูดธาตุอาหารจากต้นไม้ที่เกาะอยู่ ในเมืองไทยพบไลเคน 4 ชนิด คือ พวกเป็นแผ่น พวกพุ่มกอ พวกใบและพวกเส้นด้าย ไลเคนไม่เพียงช่วยตรวจมลพิษในอากาศเท่านั้น ยังเป็นตัวบอกสภาพความชื้นในอากาศได้ด้วย

โดย : นางสาว กนกพรรณ พูลสิน, โรงเรียนภูเก็ตวิทยาลัย, วันที่ 13 พฤศจิกายน 2544