การปลูกหม่อนเลื้ยงไหม-ตอนที่1

การปลูกหม่อนเลี้ยงไหม ( ตอนที่ 1 ) ผ้าไหมเป็นสินค้าออกที่สำคัญอย่างหนึ่งของประเทศ มีผู้นิยมใช้ผ้าไหมทำเครื่องแต่งกายและของใช้กันมากเพราะผ้าไหมมีสีสันสวยงามสะดุดตา มีเนื้อเป็นมันต่างจากผ้าฝ้ายหรือผ้าชนิดอื่น

เส้นใยซึ่งนำมาใช้ทอผ้าไหมนั้นเป็นเส้นใยที่ได้จากรังของหนอนไหม ซึ่งเป็นตัวอ่อนของผีเสื้อชนิดหนึ่ง หลังจากผีเสื้อวางไข่ได้ 10 วัน ไข่จะฟักออกมาเป็นตัวหนอนเรียก”หนอนไหม” ในระยะแรกที่ออกมาจากไข่ หนอนไหมมีขนาดเล็ก หนอนไหมกินใบหม่อนเป็นอาหาร และเป็นอาหารชนิดเดียวที่หนอนไหมกิน ดังนั้นผู้เลี้ยงไหมจึงต้องปลูกต้นหม่อนด้วย หนอนไหมเจริญเติบโตเร็วมาก มีการลอกคราบเป็นระยะๆไป เมื่ออายุ 3-4 วัน หนอนไหมจะหยุดกินอาหาร อยู่เฉยๆประมาณ 1 วัน จึงลอกคราบ ระยะนี้เรียกว่า “ไหมนอน” ต่อไปตัวและหัวจะใหญ่ขึ้น ระยะนี้เรียกไหมตื่น มันจะกินอาหารจุมากในระยะนี้ โดยทั่วไปจะลอกคราบ 4 ครั้งเมื่อหนอนไหมระยะที่ 5 เจริญเติบโตเต็มที่อายุประมาณ 9 วัน จึงหยุดลอกคราบ หยุดกินอาหาร เรียก “ไหมสุก” แล้วเริ่มทำรังโดยพ่นของเหลวชนิดหนึ่งออกมาทางปาก เมื่อของเหลวนี้ถูกกับอากาศจะแข็งตัวเป็นเส้นไหมพันซ้อนกันเป็นชั้นๆหุ้มตัวไว้ เรียกว่า “รังไหม” ขณะที่อาศัยอยู่ในรังไหม หนอนไหมจะเจริญไปเป็นดักแด้ เมื่อดักแด้โตเต็มที่จะมีลักษณะคล้ายผีเสื้อ แล้วเจาะรังไหมออกมาสู่ภายนอก

เมื่อรังไหมมีอายุได้ 5 วัน ผู้เลี้ยงจะคัดเลือกรังที่ดีไว้ทำพันธุ์ โดยปล่อยให้ดักแด้เจริญ ต่อไปในรังไหมจนเป็นผีเสื้อ ส่วนรังไหมที่เหลือจะนำไปต้มแล้วสาวเป็นเส้นไหมด้วยมือหรือเครื่องจักรสำหรับใช้ทอผ้าต่อไป ที่มา : สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนไทย โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว เล่ม 7 สารานุกรมวิทยาศาสตร์ เล่ม 1 โดยคณาจารย์คณะวิทยาศาสตร์จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย

โดย : นาง สมพิศ เจือเพชร, รร.ศรีพฤฒา 100/600 แขวงสะพานสูง ประเวศ กรุงเทพ 10250, วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2545