ทำไมผลบางชนิดจึงแตก

ผลไม้บางชนิดมีการกระจายเมล็ดโดยผลแตกออก ทันทีทันใดที่ผลแตกเมล็ดก็จะปลิวออกไป ผลอาจแตกด้วยเหตุผลต่างๆ กัน ขณะที่ผลเจริญบางชนิดยืดออกคล้ายขดลวด บางชนิดจะแห้งจบฝักแตกออกปล่อยเมล็ดออกมา ในผลที่มีเนื้อจะมีแรงดันน้ำภายใน ทำให้เปลือกปริออกปล่อยเมล็ดกระจายไปกว้างไกล ผลเปลือกแข็งมักจะตกลงดิน แต่เนื่องจากผลมีลักษณะกลมและเรียบจึงสามารถกลิ้งไปไกลระยะหนึ่ง บางครั้งกระรอกนำเอาผลเปลือกแข็งบางชนิดไปซ่อนไว้และต่อมาเมล็ดก็งอกโผล่ขึ้นมา ผลของต้นเทียนนั้นผนังด้านในเจริญช้ากว่าด้านนอกผลแก่จึงแตกออกในทันทีที่กลีบโค้งเข้า

ผลแตกแบบต่างๆกัน ผลบางชนิดแตกเพราะผิวด้านในและด้านนอกเจริญไม่เท่ากันผลแห้งบางชนิดแตกเพราะด้านในและด้านนอกแห้งไม่เท่ากัน บางครั้งผลแห้งจะพองเมื่อถูกฝนหรืออากาศชื้น บางชนิดยังสามารถทนต่อความดันน้ำภายในได้มากจนดูเหมือนบอลลูนน้ำ ไวโอเลต เมื่อผลของไวโอเลตแห้ง เปลือกแต่ละต้นจะบีบตัวเข้าหากันพ่นให้เมล็ดกระเด็นออกไป

ต้นส้มกบ เมื่อเปลือกเมล็ดหด เมล็ดที่เป็นเมือกๆ จะแตกออกในทันที ต้นเครนสบิล เมื่อฝักแห้งและปลายฝักม้วนขึ้น เมล็ดจะหลุดออกมาเหมือนถูกดีดออกไป ต้นเทียน เป็นพืชขนาดเล็กเจริญได้ในที่ชื้น ดอกเจริญเป็นผลมี 5 แฉก การสัมผัสเพียงเบาๆ จะทำให้ผลแตกแยกจากกัน แต่ละแฉกจะม้วนเข้าข้างในทันทีและเหวี่ยงเมล็ดทั้งหมดปลิวไปในอากาศ กระจัดกระจายไปทั่ว แตงกวาบางชนิด ในผลจะมีความดันน้ำเกิดขึ้นเมื่อผลแก่ จะดันให้เมล็ดพุ่งออกมาพร้อมกับเนื้อด้วย ผลที่ตกและกลิ้งไป ผลเปลือกแข็งที่มีลักษณะกลม เกลี้ยง หนัก จะตกลงดินและกลิ้งไปไกลต้นเล็กน้อย เป็นการแพร่กระจายที่ขึ้นอยู่กับหลักแรงโน้มถ่วง แต่สัตว์สามารถช่วยกระจายพันธุ์พืชที่มีผลดกมากได้ด้วย กระรอกและสัตว์ชนิดอื่นจะเก็บสะสมผลไม้ไว้สำหนรับฤดูหนาว โดยเก็บไว้ในโพรงบนต้นไม้และฝังไว้ที่อื่นด้วย ผลนัทที่ถูกฝังไว้บางส่วนจะผ่านพ้นฤดูหนาวและงอกเป็นต้นในฤดูใบไม้ผลิต่อมา จากหนังสือชุดขุมทรัพย์โลกวิทยาศาสตร์ "โลกของพืช" หน้า 76

โดย : นาง จำเรียง สดใส, บ้านค่าย, วันที่ 8 เมษายน 2545