แมงกะพรุน(Jelly Fish)

แมงกะพรุน(Jelly fish) แมงกะพรุน โดยทั่วไปมีรูปร่างคล้ายร่มหรือกระดิ่งคว่ำ (medusa) ลำตัวโปร่งแสง ประกอบด้วยวุ้นเป็นส่วนใหญ่ ดำรงชีวิตโดยว่ายและล่องลอยไปตามกระแสน้ำและแรงพัดพาของคลื่นลม อาหารที่แมงกะพรุนกินได้แก่ ปลา ครัสเตเชียน และแพลงตอนอื่นๆ โดยบริเวณหนวดและแขนงที่ยื่นรอบปาก มีนีมาโตซีส ((nematocyst) หรือเข็มพิษ ใช้ฆ่าเหยื่อ หรือทำให้เหยื่อสลบก่อนจับกินเป็นอาหาร ปริมาณของนีมาโตซีสอาจมีจำนวนถึง 80,000 เซลล์ ใน 1 ตารางเซนติเมตรเท่านั้น ภายในนีมาโตซีสนี้เองมีน้ำพิษที่เป็นอันตรายทำให้เกิดอาการคัน เป็นผื่น บวมแดง เป็นรอยไหม้ ปวดแสบปวดร้อน และเป็นแผลเรื้อรังได้ ขึ้นอยู่กับแมงกะพรุนแต่ละชนิด บางรายทำให้เกิดอาการจุกแน่นหน้าอก หายใจไม่ออก กระสับกระส่าย นอนไม่หลับ อ่อนเพลีย เป็นไข้ และบางรายถึงแก่ชีวิต โดยทั่วไปเรามักเรียกแมงกะพรุนที่มีพิษนี้ว่า “แมงกะพรุนไฟ”

การแก้พิษเมื่อถูกแมงกะพรุน ทำได้โดยใช้น้ำส้มสายชูล้างแผล เพื่อไม่ให้นีมาโตซีสปล่อยน้ำพิษออกมา และไม่ควรใช้น้ำจืดล้างแผล เพราะจะเป็นการกระตุ้นให้นีมาโตซีสปล่อยน้ำพิษภายในกระเปาะออกมาอีก และค่อยๆ หยิบเก็บชิ้นส่วนของหนวดที่อาจยังคงติดอยู่ออก หลังจากนั้นควรปรึกษาแพทย์ ตำรายากลางบ้านที่เรามักใช้กัน คือ นำใบผักบุ้งทะเลมาบดแล้วใช้พอกบริเวณที่ถูกแมงกะพรุน จะช่วยให้อาการต่างๆ บรรเทาลงได้ การป้องกันการถูกแมงกะพรุนไฟ คือ การหลีกเลี่ยงลงเล่นน้ำทะเลบริเวณที่มีแมงกะพรุนชุกชุมหรือช่วงหลังพายุฝน เพราะจะมีกระเปาะพิษของแมงกะพรุนหลุดลอยไปในทะเล แม้เราจะไม่สัมผัสกับแมงกะพรุนโดยตรงก็ตาม ที่มา : เรียบเรียงจากหนังสือ รศ.สุรินทร์ มัจฉาชีพ เรื่อง สัตว์ทะเลที่มีพิษและเป็นอันตราย

โดย : นาย ธีระ โอ่งวัลย์, อุตรดิตถ์ดรุณี, วันที่ 22 เมษายน 2545