ถ้าพูดถึงการลอกคลองหลายคนก็คงจะคุ้นเคย ก็คือการนำสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่ในแม่น้ำลำคลองออกเพื่อให้สะอาดและช่วยให้น้ำไหลได้สะดวก และต้นไม้ที่ทำให้ต้องมีการลอกคลองส่วนใหญ่ก็จะหนีไม่พ้นพวกผักตบชวา ซึ่งถ้าเก็บขึ้นไม่หมดในเวลาไม่นานมันก็จะขยายพันธุ์ออกไปอีกอย่างรวดเร็วและสร้างปัญหาต่อไปเรื่อย ๆ
ผักตบชวาเป็นพืชที่มีใบสีเขียว หนาเป็นมัน ขึ้นอยู่ในน้ำจืด ดอกมีสีฟ้าอ่อนหรือม่วง คล้ายกับกล้วยไม้ ด้วยความสวยงามนี้เองหลาย ๆ ประเทศได้นำไปปลูก ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตามในเวลา 150 ปี ประเทศต่าง ๆ ที่นำผักตบชวาไปปลูกก็ต้องประสบปัญหา คือผักตบชวาได้แพร่พันธุ์ลุกลามไปอย่างกว้างขวางในแหล่งน้ำของประเทศต่าง ๆ ยกเว้นในยุโรปเท่านั้น
จากผักตบชวาเพียง 2 ต้น สามารถแพร่พันธุ์เป็น 30 ต้น ได้ในเวลาเพียง 3 อาทิตย์และใน 4 เดือนก็จะขยายพันธุ์ได้ 1,200 ต้น ถึงแม้จะอยู่ในที่แห้งแต่เมล็ดของมันก็จะมีอายุอยู่ได้ถึง 15 ปี ถ้ามีน้ำมากันก็จะสามารถเติบโตได้อีก มีหลายวิธีที่ได้นำมาใช้กำจัดมันแต่ก็ไม่เคยสำเร็จเลยไม่ว่าจะเป็นการเผา การใช้สารเคมีซึ่งเป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำ หรือใช้เครื่องจักรดึงกวาดขึ้นมา ปัญหาผักตบชวาเป็นปัญหาระดับประเทศเลยก็ว่าได้ ถึงขนาดมีการประชุมที่ประเทศนามิเบีย ในทวีปแอฟริกา เรื่องสงครามผักตบชวา ประเทศไทยเองก็มีทั้งการทำลายและการนำมาใช้ประโยชน์ เช่น ทำเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อเป็นสินค้าส่งออกพวกกระเป๋า หมวก ตะกร้า หรือนำมาทำเป็นปุ๋ยหมัก นำมาทำเป็นที่เพาะเห็ดก็ได้ผลดี และมีบางคนนำดอกมารับประทานกับน้ำพริกเหมือนผักที่ขึ้นตามน้ำทั่วไป
FEATURE MAGAZINE สารคดี. เมษายน 2542 ฉบับ 170 หน้า 50-68.
|