วิธีการตรวจมะเร็งเต้านม


วิธีการตรวจด้วยมือแบบง่าย ๆ
การตรวจเต้านมด้วยตนเองแบบง่าย ๆ มี 2 วิธี ท่านสามารถใช้วิธีใดก็ได้ตามความสะดวก
การตรวจแบบวนเป็นวง ( Spiral method ) เริ่มตรวจจากด้านบนของเต้านม โดยใช้มืออวนเป็นวงใหญ่ไปให้ทั่วรอบๆเต้านม เพื่อตรวจหาดูว่ามีก้อนผิดปกติหรือก้อนเนื้อแข็งๆหรือไม่ จากนั้นวงมือให้เป็นวงเล็กลงไปเลื่อยๆ อย่างน้อย 3 วง จนถึงหัวนม ทำเช่นนี้ 2 ครั้ง ครั้งแรกลูบเบาๆ และอีกครั้งกดให้แรงขึ้น
การตรวจแบบแบ่งเป็นตาราง (Grid method ) เป็นการตรวจเต้านม โดยแบ่งพื้นที่จากกระดูกไหปลาร้าไปยังส่วนใต้เต้านม และจากรักแร้ไปยังกระดูกอกเป็นช่องตารางเล็กๆ ใช้มือวนไปเป็นแบบก้นหอย โดยลูบเบาๆ ก่อนและกดแรงๆขึ้นอีกครั้ง เลื่อนมือทำเช่นเดิมในช่องถัดไป ค่อยๆ ทำไปเรื่อยๆ จนกระทั่งตรวจทั่วเต้านม ถ้าท่านมีเต้านมที่ใหญ่และห้อย ท่านสามารถใช้มือหนึ่งพยุงเต้านมไว้ ขณะที่ใช้อีกมือหนึ่งตรวจหาสิ่งผิดปกติ เช่น จุดแข็งๆ ก้อนหรือไตแข็งๆ ซึ่งผิดปกติไปจากเดือนก่อนๆ อย่าลืมตรวจเต้านมอีกข้างโดยวิธีเดียวกันแต่สลับมือกันเท่านั้น
1. ในขณะอาบน้ำ
เริ่มตรวจขณะอาบน้ำ โดยถูสบู่เป็นฟองเล็กน้อยให้ทั่วหน้าอก เพื่อให้มือเคลื่อนที่ไปบนผิวได้ง่ายขึ้นยกแขนซ้ายขึ้นเหนือศีรษะ และเริ่มตรวจเต้านมข้างซ้ายด้วยมือข้างขวา
เวลาตรวจ ใช้นิ้วนางและนิ้วกลางวางชิดให้เสมอกันเป็นพื้นเรียบ อย่าใช้ปลายนิ้วเพราะปลายนิ้วจะดันก้อนเนื้อออกห่างทำให้ตรวจไม่พบ
ลูบเบาๆ ใช้มือลูบเบาๆ จะช่วยตรวจหาก่อนเนื้อ ทียังเล็กๆมาก และเคลื่อนที่ใต้ผิวหนัง อย่ากดแรงไปเพราะก้อนเนื้ออาจเคลื่อนทีหนีไปได้
กดให้แรงขึ้น ใช้นิ้วกดให้แรงขึ้น เพื่อตรวจบริเวณที่อยู่ลึกลงไป และกดให้ทั่วถึงกระดูกซี่โครง ตรวจบริเวณใกล้กระดูกไหปลาร้า และใต้รักแร้ เนื่องจากมะเร็งเต้านมอาจกระจายไปที่ต่อมน้ำเหลืองที่บริเวณใกล้กระดูกไหปลาร้าและใต้รักแร้ได้ จึงควรตรวจบริเวณดังกล่าวไปด้วย

บริเวณที่ตรวจพบเนื้องอก มะเร็งของเต้านมมักจะเกิดขึ้นบริเวณต่างๆ ดังนี้คือ ร้อยละ 50 เกิดที่บริเวณซีกบนด้านนอกของเต้านม ร้อยละ 15 เกิดที่บริเวณซีกบนด้านใน ร้อยละ 6 เกิดที่บริเวณซีกล่างด้านใน ร้อยละ 11 เกิดที่บริเวณด้านนอก และร้อยละ 18 เกิดที่บริเวณหัวนม และรอบๆหัวนม
2. ส่องดูกระจก หลังจากอาบน้ำแล้ว ให้ยืนหน้ากระจกและมองหาความเปลี่ยนแปลงของเต้านมซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ เช่น ขนาดของเต้านมทั้งสองข้างลักษณะรูปทรง สีผิวหรือรอยบุ๋มจากนั้นมองหาความเปลี่ยนแปลงของเต้านมในท่ายกแขนทั้งสองข้างขึ้นเหนือศรีษะและท่าประสานมือไว้ใต้คางและผ่อนกล้ามเนื้อหน้าอก เมื่อเสร็จแล้วให้ยกไหล่ขึ้นโน้มตัวไปข้างหน้าเพื่อดูว่าเต้านมท้งสองข้างห้อยลงอยู่ในลักษณะเดียวกันหรือไม่สุดท้ายค่อย ๆ บีบหัวนมเพื่อดูว่ามีน้ำหรือเลือดออกมาหรือไม่ โดยตรวจทั้งสองข้าง ถ้าพบว่ามีน้ำหรือเลือดผิดปกติ ออกมาจากหัวนมให้ไปพบแพทย์ทันที
3. ตรวจในท่านอน ขั้นตอนสุดท้ายของการตรวจเต้านมด้วยตนเอง ให้นอนราบลงวางหมอนไว้กลางหลัง ทาโลชั่นบนหน้าอกเล็กน้อย เพื่อช่วยให้ทำการตรวจได้ง่ายขึ้นและยังช่วยบำรุงผิวอีกด้วยทำการตรวจซ้ำด้วยวิธีการตรวจด้วยมือแบบเดิมอาจใช้วิธีแบบวนเป็นวงหรือแบบแบ่งเป็นตาราง ตรวจให้ทั่วหมดทั้งเต้านมและบริเวณรอบ ๆ อย่าลืมตรวจบริเวณรักแร้และกระดูกไหปลาร้าด้วย






โดย : นาง พิกุล เทพพิพิธ, โรงเรียนนารีนุกูล, วันที่ 3 พฤษภาคม 2545