ดอกมะลิ


เมื่อเอ่ยถึงดอกมะลิทุกท่านคงจะรู้จัก มะลิเป็นดอกไม้กลิ่นหอมเย็น สีขาว เป็นเครื่องหอมที่ใช้ปรุงแต่งกลิ่นของอาหารต่างๆ ได้หลายชนิด โดยเฉพาะของหวาน ถ้าใส่มะลิสดลงไปจะทำให้ขนมหอมน่ารับประทานขึ้นมาก นอกจากนี้อาจนำเอาดอกมะลิตากแห้งผสมในใบชาช่วยปรุงแต่งรสชาได้เช่นกัน
ในดอกมะลิมีส่วนที่เป็นน้ำมันอยู่ 0.2-0.3% ดอกมีรสเผ็ด หวาน ฤทธิ์อุ่น ส่วนรากมีรสขม ฤทธิ์อุ่น มีพิษ
ดอกมีสรรพคุณแก้อาการท้องร่วง ตาแดง
รากเป็นยาแก้ปวด ทำให้ชา ฟันผุ ฟกช้ำ นอนไม่หลับ
ตำรับอย่างง่ายๆ มีดังนี้
เยื่อตาขาวอักเสบ หรือตาแดง (Conjunctivitis) : ดอกมะลิสดล้างให้สะอาด ต้มจนเดือด สักครู่ นำน้ำที่ได้ใช้ล้างตา
ปวดกระดูก ปวดกล้ามเอ็น : รากมะลิสดทุบให้แหลกคั่วกับเหล้าจนร้อน ใช้พอกบริเวณที่ปวด
ปวดฟันผุ : รากมะลิตากแห้งบดเป็นผง ผสมกับไข่แดงที่ต้มสุกแล้วจนได้ยาเหนียวข้น ใส่ในรูฟันผุ
ข้อควรระวังอย่างหนึ่งคือ รากมะลิมีพิษ ไม่ควรใช้รับประทานหรืออาจใช้แต่น้อย เช่น ใช้รากมะลิสดไม่เกิน 1.5 กรัม ฝนกับน้ำใช้ดื่มแก้อาการนอนไม่หลับ

ที่มา : หนังสือคู่มือ - คู่บ้าน เล่ม 3


โดย : นาย ปิยบุตร ปิยนามวาณิช, โรงเรียนภูเก็ตวิทยาลัย, วันที่ 13 พฤศจิกายน 2544