คณิตศาสตร์โอลิมปิกในประเทศไทย

วิธีการดำเนินงาน

การดำเนินงานจัดส่งเยาวชนไทยไปแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศที่ผ่านมาแบ่งเป็น 3 ขั้นตอนดังนี้

ขั้นตอนที่ 1
การคัดเลือกนักเรียนเข้าค่ายฝึกอบรม		 ขั้นตอนที่ 2
การฝึกอบรม		 ขั้นตอนที่ 3
การไปแข่งขัน

ขั้นตอนที่ 1 การคัดเลือกนักเรียนเข้าค่ายฝึกอบรมเข้ม

ข้อสอบคัดเลือกจัดทำโดยคณะกรรมการดำเนินการสอบคัดเลือก ซึ่งเป็นผู้ทรงคุณวุฒิจากสถาบันการศึกษาต่าง ๆ ลักษณะของข้อสอบเป็นทั้งปรนัยและอัตนัย ตามเนื้อหาวิชาตามหลักสูตรมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยเป็นข้อสอบที่วัดความรู้ความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง ในวิชานั้น ๆ

การคัดเลือกนี้แบ่งการดำเนินงานเป็น 2 ส่วน ได้แก่

  1. การแข่งขันระดับจังหวัด    เปิดรับสมัครนักเรียนที่กำลังเรียนอยู่ในระดับมัธยมศึกษาสายสามัญ และสายอาชีพ ซึ่งการสอบแข่งขันระดับจังหวัดจัดสอบพร้อมกันทุกจังหวัด เพื่อตัดเลือกนักเรียนไปสอบแข่งขันระดับประเทศ
     
  2. การแข่งขันระดับประเทศ     นักเรียนที่ผ่านการคัดเลือกจากการสอบครั้งที่ 1 จะต้องสอบแข่งขันระดับประเทศ เพื่อคัดนักเรียนไว้ประมาณ 25 คน และจะมีการแจกรางวัลสำหรับผู้ชนะระดับประเทศด้วย

ขั้นตอนที่ 2 การฝึกอบรม

นักเรียนที่ผ่านการสอบคัดเลือกจะเข้าค่ายฝึกอบรมเข้ม เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการแก้ปัญหา ซึ่งเป็นการเตรียมพร้อมไปแข่งขันระหว่างประเทศ การฝึกอบรมเข้มแบ่งเป็น 3 ครั้ง ดังนี้

  • ครั้งที่ 1   เดือนตุลาคม เวลาที่ใช้ในการอบรม 3 สัปดาห์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อปรับพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ของนักเรียน โดยการทบทวนเนื้อหาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายและสอนเสริมเนื้อหาที่ครอบคลุมในข้อสอบคณิตศาสตร์โอลิมปิก แต่ไม่ปรากฎในหลักสูตรคณิตศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายของไทย และคัดเลือกนักเรียนไว้เพื่อทำการอบรมครั้งต่อไปจำนวนประมาณ 15 คน
    หลังจากการคัดเลือกนักเรียนจากการอบรมเข้มครั้งที่ 1 แล้ว จะมีการอบรมเพิ่มเติมประมาณ 3 สัปดาห์ ในระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมกราคมของปีถัดไป เพื่อเพิ่มเติมเนื้อหาจากการอบรมครั้งแรก และเตรียมสอบแข่งขันโดยใช้ข้อสอบแข่งขันของต่างประเทศ เช่น ข้อสอบของ APMO (Asian Mathematics Olympiad) และข้อสอบคณิตศาสตร์โอลิมปิกของอเมริกา ได้แก่ ข้อสอบ AHSME (American High School Mathematics Examination) และข้อสอบ AIME (American Invitational Mathematics Examination) เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมและฝึกทักษะในการทำข้อสอบระดับประเทศก่อนการแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิก
     
  • ครั้งที่ 2   หลังจากที่เสร็จสิ้นจากสอบภาคปลาย นักเรียนที่ได้รับการคัดเลือกไว้จะเข้าค่ายอบรมเข้มต่อในระหว่างเดือนมีนาคมถึงเมษายน (ยกเว้นช่วงสอบคัดเลือกเข้ามหาวิทยาลัย) การฝึกอบรมในช่วงนี้เน้นเนื้อหาความรู้ที่ลึกซึ้ง เพื่อเตรียมความพร้อมในการแข่งขันระหว่างประเทศ จากนั้นจะมีการคัดเลือกนักเรียนไว้เป็นผู้แทนเยาวชนไทยไปแข่งขันระหว่างประเทศ
     
  • ครั้งที่ 3   ระหว่างเดือนพฤษภาคมไปจนถึงกำหนดการแข่งขัน การฝึกอบรมในรอบนี้จะเน้นเทคนิคต่าง ๆ ในการแก้ปัญหาและฝึกการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน เพื่อสร้างความมั่นใจและความพร้อมที่จะไปแข่งขัน

ขั้นตอนที่ 3 การไปแข่งขัน

ประมาณเดือนกรกฎาคมของแต่ละปีจะมีการแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศ โดยประเทศเจ้าภาพจะเป็นผู้เชิญประเทศสมาชิกให้ส่งตัวแทนเข้าแข่งขัน ประเทศละ 6 คน และออกค่าใช้จ่ายระหว่างการแข่งขันให้กับนักเรียนทั้งหมดที่เข้าร่วมการแข่งขันรวมทั้งอาจารย์อีก 2 คน ซึ่งทำหน้าที่หัวหน้าทีมและรองหัวหน้าทีมวิชาการ สำหรับค่าเดินทางประเทศสมาชิกเป็นผู้ออกเองหัวหน้าทีมวิชาการและรองหัวหน้าทีมวิชาการ สำหรับค่าเดินทางประเทศสมาชิกเป็นผู้ออกเองหัวหน้าทีมวิชาการและรองหัวหน้าทีมทำหน้าที่แปลข้อสอบร่วมตรวจข้อสอบและตัดสินผลการสอบจากนั้น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ยังได้จัดส่งบุคลากรเพิ่ม 1 คน ทำหน้าที่ผู้จัดการทีมสังเกตการณ์ เพื่อนำประสบการณ์ต่าง ๆ มาใช้ให้เป็นประโยชน์ทั้งในการเตรียมการคัดเลือกและฝึกอบรมนับเรียนในโครงการโอลิมปิกวิชาการในปีต่อ ๆ ไป และการพัฒนาและปรับปรุงหลักกสูตรวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ของประเทศให้ดียิ่งขึ้นต่อไป นอกจากนั้น ยังช่วยดูแลอำนวยความสะดวกให้กับผู้แทนเยาวชนไทยไปแข่งขันแต่ละวิชาอีกด้วย

ที่มา : ยุดา กีรติรักษ์, สสวท.