โลกของผีเสื้อ

วิวัฒนาการของผีเสื้อ

แมลงที่เราพบเห็นกันอยู่ในปัจจุบัน   ส่วนใหญ่มีวัฒนาการมาตั้งแต่ยุค  คาร์บอนนิเฟอร์รัส (Carboniferous) ราว 300 ล้านปีก่อน   จากซากดึกดำบรรพ์  พบว่ามีผีเสื้ออาจจะวิวัฒนาการมาจากบรรพบุรุษของแมลงในอันดับ  มีคอปเทอรา (Mecoptera)  ซึ่งถือกำเนิดขึ้นมาในยุค เพอร์เมียน (Permian) ตอนต้น หรือประมาณ 250 ล้านปีก่อน  แต่กว่าจะวิวัฒนาการมาเป็นผีเสื้อได้ ก็ต้องใช้เวลาหลังจากนั้นอีกหลายล้านปี  เพราะว่าซากดึกดำบรรพ์ของผีเสื้อกลางคืนที่เก่าแก่ที่สุดที่เราค้นพบมีอายุอยู่ในราว 100 - 400 ล้านปีก่อน  ส่วนซากดึกดำบรรพ์ของผีเสื้อกลางวันมีอายุแค่ 40 ล้านปีเท่านั้น
ถ้าเราลองดูความสัมพันธ์ของผีเสื้อกับพืชมีดอกในปัจจุบัน ก็เป็นไปได้ว่าทั้งสองมีวิวัฒนาการมาร่วมกัน ทั้งนี้เพราะผีเสื้อเกือบทุกชนิดมีปากเป็นท่องวง ที่วิวัฒนาการมาเพื่อใช้ดูดน้ำหวานที่อยู่ลึกลงไปในดอกไม้ พืชดอกที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่ค้นพบมา   มีอายุอยู่ในราว 90 ล้านปีก่อน   เมื่อดูความหลากหลายของพืชดอกซึ่งมีอยู่มากมายในยุคนั้นแล้ว   พืชมีดอกก็น่าจะกำเนิดขึ้นก่อนช่วงเวลาดังกล่าว   คือเมื่อราว 150 - 200 ล้านปีก่อน    ดังนั้น  ถ้าผีเสื้อกับพืชดอกมีวิวัฒนาการมาร่วมกันแล้ว   ผีเสื้อก็น่าจะเกิดขึ้นในช่วงเวลานี้ด้วยอย่างไรก็ตาม   เรายังคงสรุปให้ชัดเจนลงไปไม่ได้ว่าผีเสื้อถือกำเนิดขึ้นมาเมื่อไหร่แน่    จนกว่าเราจะค้นพบหลักฐานจากอดีดที่มากพอ


โดยเกรียงไกร  สุวรรณภักดิ์ สารคดีผีเสื้อ 2540