ด้วงหรือแมลงปีกแข็ง

ด้วงเป็นแมลงปีกแข็ง จัดอยู่ในลำดับ โคลีออพเตร่า ซึ่งเป็นลำดับที่ใหญ่ที่สุดของสัตว์จำพวกแมลง ชาวบ้านเรียกว่า "ไอ้รถถัง" เพราะมีโครงตัว ซึ่งก็คือปีกนั่งเอง มีสีดำ น้ำตาล มีความหนาและแข็งแรงราวกับรถถังหุ้มเกราะ ปีกใหญ่แข็งแรงมาก เวลาบินจะกระพือปีกช้าๆ ขยับปีกแรงๆ จนเราได้ยินเสียงหึ่งๆ ด้วงบินเป็นเส้นตรง บางครั้งจะบินชนสิ่งต่างที่ขวางหน้าอยู่ แล้วตกลงพื้นนอนหงายท้อง ขาทั้ง 6 ไข่วคคว้าไปมาอยู่ในอากาศ แต่ไมาสามารถที่จะคว่ำเองได้หากไม่มีอะไรยันหรือเกาะ

ด้วบางชนิดมีเขาโง้งออกมาราวกับปืนกล บางชนิดปีกมีลายกระ ปีกเป็งเงาวับเมื่อต้องแสงสว่าง ขาใช้ว่ายน้ำ ขุดดินหรือกระโดดได้ บางชนิดรูปร่างน่าเกลียด บางชนิดมีสีสรรสวยงาม มีขนาดแตกต่างกันไปตามชนิดของมัน
ด้วงแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มกินพืช กลุ่มกินเนื้อสัตว์ และกลุ่มกินมูลสัตว์ซากสัตว์

กลุ่มกินพืช

ตั้งแต่ตัวอ่อนถึงตัวเต็มวัย ด้วงกินพืชเป็นอาหาร ด้วงเป็นแมลงที่กินจุมาก ด้วงกลุ่มนี้ได้แก่ ด้วงหนวดยาว ด้วงเต่า ด้วงงวง ด้วงใน เป็นต้น

ด้วงกินพืช ตัวอ่อนเจริญเติบโตตามต้นไม้ กินใบไม้ ก้านไม้ และรากไม้ ตัวอ่อนบางชนิดฝังตัวอยู่ในต้นพืช ตัวเต็มวัยกินเปลือกไม้อ่อนๆ เป็นอาหาร ด้วงประเภทนี้มีอยู่ราว 20,000 ชนิด ขนาดและสีแตกต่างกันไป พบมากแถบศูนย์สูตร เพราะเป็นแถบที่มีอาหารอุดมสมบูรณ์ ได้แก่ อินเดีย เกาหลี และจีน ในเมืองไทยเราก็พบเห็นได้

ด้วงกินพืชที่ทำความเสียหายให้แก่พืชผล ได้แก่ ด้วงในตระกูลมอด จะทำความเสียหายแก่เมล็ดข้าว มีอยู่ 2 ชนิด ด้วยกัน จัดอยู่ในตระกูล เทเนบริโอบิเต ได้แก่ มอดแป้ง ทริโบเลียม ซึ่งจะพบในแป้งละเอียด และมอดแป้ง เทเนบริโอ ตัวอ่อนจะกินเมล็ดข้าวเป็นอาหาร
กลุ่มกินเนื้อสัตว์
ด้วงกลุ่มนี้กินเนื้อสัตว์เป็นอาหาร มีอยู่หลายชนิด บางชนิดมีคุณต่อชาวสวน เพราะช่วยกำจัดแมลงศัครูพืช เช่น ด้วงดิน หิ่งห้อย ด้วงเต่าทอง บางชนิดเป็นศัตรูพืชเสียเอง ดดยจะกัดแทะใบพืชเป็นอาหาร

ด้วงดิน เป็นแมลงที่ว่องไว ตัวอ่อนถึงตัวเต็มวัยกินแมลงเป็นอาหาร รูปร่างใหญ่ อาศัยอยู่ในดิน เป็นนักล่าบนพื้นดิน

หิ่งห้อย ขณะเป็นตัวอ่อนจะเรืองแสงได้ ตัวเต็มวัยชอบกินหอยทาก อายุไม่ยืนนัก หิ่งห้อยแต่ละชนิดจะเรืองแสงมากน้อยต่างกัน แสงสว่างที่เห็นเกิดจากการเปลี่ยนพลังงานเคมีในตัวมันไปเป็นพลังงานแสง

ด้วงเต่าทอง มีสีฉูดฉาด มีสีลายกระ บางชนิดเป็นประโยชน์ ช่วยทำลายศัตรูพืช จะกินพวกเพลี้ยต่างๆ ปลวก ด้วงเต่าทองออกไข่เป็นกองบนต้นไม้คราวละ 15-50 ฟองต่อวัน ตัวอ่อนฟักออกจากไข่ภายใน 4 วัน และหลังจากนั้นจะลอกคราบเป็นระยะๆ ระยะเวลาจากไข่เป็นตัวเต็มวัย ใช้เวลา 30 วัน

กลุ่มกินมูลสัตว์ซากสัตว์

อาหารของด้วงกลุ่มนี้จะเป็นพวก มูลสัตว์ หรือซากสัตว์ที่เน่าเปื่อย แต่ตัวมันเองไม่เป็นพาหนะนำเชื้อโรคเหมือนแมลงวัน ด้วงกลุ่มนี้จะเป็นผู้พิทักษ์สิ่งแวดล้อม เพราะจะเก็บกินสิ่งสกปรกทั้งปวง ด้วงกลุ่มนี้ได้แก่ ด้วงก้นกระดก เป็นต้น

เรียบเรียงจากหนังสือสารานุกรมไทย