ภาวะของเหล็กในร่างกายกับความเสี่ยงต่อโรค

สารอาหารทุกตัว ร่างกายต้องการในปริมาณที่พอเหมาะเท่านั้น มากเกินไปก็ไม่ดี น้อยเกินไปก็ไม่ดี สำหรับกรณีของเหล็กซึ่งเป็นแร่ธาตุที่ร่างกายต้องในปริมาณเพียงเล็กน้อย หากร่างกายได้รับหรือสะสมในร่างกายมากเกินไป ก็จะมีผลเสียต่อร่างกาย จากการศึกษาทดลองพบว่าเหล็กในปริมาณที่สูงจะส่งเสริมการเกิดมะเร็ง หรือทำให้อัตราการเจริญเติบโตของเนื้อร้ายเกิดเร็วขึ้น การศึกษาทางระบาดวิทยาในคนอเมริกันเป็นระยะเวลา 10 ปี พบว่าผู้ชายจะมีระดับค่าความอิ่มตัวของทรานสเฟอรินสูง และมีอัตราการตายจากมะเร็งสูงด้วย สำหรับในผู้หญิงจะไม่พบความสัมพันธ์อันนี้ แม้ว่าจะติดตามศึกษาต่อไปอีกระยะหนึ่ง และจากการศึกษาของนักวิจัยอีกกลุ่มหนึ่งพบว่า ผู้ชายไต้หวันมีอัตราการเป็นมะเร็งตับเพิ่มขึ้น คนเหล่านี้จะมีระดับเฟอริตินในเลือดสูงขึ้นด้วย กรณีนี้สามารถอธิบายได้ว่า โรคตับอักเสบเรื้อรังเป็นสาเหตุหนึ่งของมะเร็งตับ โรคตับอักเสบ โดยปกติจะทำให้ระดับเฟอริตินในเลือดสูงขึ้น ความเกี่ยวโยงที่ค่อนข้างชัดเจนคือ การมีเหล็กในร่างกายมากเกินไป จะเพิ่มอัตราเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งตับ

นอกจากนี้เหล็กที่สะสมในร่างกายมากเกินไปจะทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ การศึกษาในประเทศฟินแลนด์ พบว่า ผู้ชายที่มีระดับเฟอริติน (เป็นสารประกอบเหล็กที่สะสมในร่างกาย) สูง จะมีอัตราเสี่ยงต่อโรคหัวใจเฉียบพลันเพิ่มขึ้นมากกว่า 2 เท่า ซึ่งอาจเป็นเพราะอนุมูลอิสระที่เกิดจากเหล็กอิสระทำให้ แอล ดี แอล คอเลสเตอรอล ถูกออกซิไดซ์มากขึ้น มีผลต่อการเกิดหลอดเลือดตีบตัน อีกเหตุผลหนึ่งคือการอักเสบซึ่งเกี่ยวข้องกับโรคหัวใจ ทำให้การทำงานของเฟอริตินเปลี่ยนไป และผลการศึกษาในฟินแลนด์ครั้งนี้ อาจอธิบายได้จากการที่มีโรคหัวใจอยู่ก่อนแล้ว แต่ไม่ปรากฏอาการให้เห็น

หากท่านเป็นผู้หนึ่งที่ใช้ผลิตภัณฑ์เสริมเหล็ก โปรดให้ความระวังนิดหนึ่ง อะไรที่มากเกินไป ย่อมเกิดโทษได้ โปรดปรึกษาแพทย์หรือผู้รู้หากจะใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆ

---

จากคอลัมส์การศึกษา เดลินิวส์ 21 ก.ค. 2542 หน้า 10