Cesium
(Cs)
ซีเซียม

เลขอะตอม 55 เป็นธาตุที่ 5 (นับจาก Li) ของหมู่ IA ในตารางธาตุจัดเป็นโลหะ
น้ำหนักอะตอม 132.905 amu
จุดหลอมเหลว 28.5 ํc
จุดเดือด (โดยประมาณ) 705 ํc
ความหนาแน่น (จากการคำนวณ) ของแข็ง 1.90 g/cc ที่ 20 ํc
ของเหลว 1.84 g/cc ที่ 28.5 ํc
เลขออกซิเดชันสามัญ +1

การค้นพบ

ค้นพบโดย Kirchhoff และ Bunsen ในปี ค.ศ. 1860 ขณะตรวจสอบสารที่เหลือจากการระเหยน้ำแร่จาก Kreuznach และ Durkheim โดยใช้สเปกโตรสโคป พบเส้นสเปกตรัมที่สว่างหลายเส้นในแถบน้ำเงิน การศึกษาต่อมายืนยันว่าเป็นธาตุใหม่

ชื่อมาจากลาติน caesius แปลว่าฟ้าสีน้ำเงิน

ในปี ค.ศ. 1882 Setterburge เตรียม Cs ในรูปของโลหะอิสระได้โดยการนำซีเซียมไซยาไนด์และแบเรียมไซยาไนด์เหลวมาแยกสลายด้วยไฟฟ้า (electrolysis)

การใช้ประโยชน์

ซีเซียมใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการใช้ในงานหรือเครื่องมือเฉพาะแต่ปริมาณรวมของการใช้ไม่มากนัก

1. ใช้ในการผลิต photoelectric cell เพราะเป็นธาตุที่ถูกอิออไนซ์โดยแสงได้ง่าย (เปลี่ยนเป็นอิออนบวกโดยแสงได้อย่างง่ายดาย)
2. ใช้ผลิต cesium vapor thermionic converter
3. ใช้ในระบบการผลิตพลังงานและ magnetohyhrodynamic
4. ใช้เป็นตัวเร่งสำหรับปฏิกิริยาไฮโดรพิเนชันและเชื้อเพลิงจรวด
5. ซิเซียมไฮดรอกไซด์ (CsOH) ใช้เป็นอิเลกโตรไลต์ของเซลล์สะสมไฟฟ้าแบบด่าง (alkaline stronge batteries)
6. ซีเซียมคาร์บอเนต (Cs2CO3) ใช้ทำแก้วที่ใช้งานเฉพาะ

ความเป็นพิษ

โลหะซีเซียมเมื่อสัมผัสกับผิวหนังเกิดอาการไหม้อย่างรุนแรงเป็นพิษเมื่อเข้าสู่ร่างกาย สารประกอบของซีเซียมทั่วไปเป็นพิษไม่มากนัก แต่ที่เป็นพิษอย่างแรงก็มี เช่น CsCN และซีเซียมแกลเลียมซัลเฟต
ผู้เขียน : ดร.ชัยวัฒน์ เจนวาณิชย์
ที่มา : รวบรวมจาก หนังสือสารานุกรมธาตุ