ประแจวัดแรงบิด (Torque wrench) หรือ ประแจปอนด์
เป็นด้ามประแจกระบอกชนิดหนึ่งที่ออกแบบมาเพื่อวัดแรงบิดในการขันสลัก เกลียว
แป้นเกลียวและสกรูหัวเหลี่ยมชนิดต่างๆ ประแจวัดแรงบิดจะช่วยให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น
คือทำให้สามารถขันเกลียวเพื่อ ติดตั้งชิ้นส่วนของอุปกรณ์ต่างๆ ด้วยแรงบิดตามที่กำหนดไว้ทำให้ชิ้นส่วนเหล่านั้นติดตั้งอย่างถาวรที่สุด
ในขณะที่สลักเกลียวหรือแป้นเกลียวก็รับ แรงกด-แรงดึงได้เต็มที่โดยไม่เป็นอันตรายต่อตัวเกลียวเองคำว่าแรงบิด
(Torque) หรือแรงดึง (Tension)เป็นค่าทางวิทยาศาสตร์ที่บัญญัติขึ้น
เพื่อวัดแรงที่กระทำในการบิดให้วัตถุหมุนเคลื่อนที่ไปในทิศทางเชิงมุม
การใช้ประแจวัดแรงบิดเป็นการหาค่าของแรงที่กระทำ ในการขันเกลียว คูณด้วยระยะทางจากเส้นผ่าศูนย์กลางของสลักเกลียวมาถึงมือที่ออกแรงดึงด้ามประแจตัวนั้น
ค่าที่ได้จะแสดงบนหน้าปัทม์ หรือเข็มชี้ที่ติดตั้งบนประแจ นั้นสามารถอ่านค่าได้ทันที
ประแจที่สำหรับใช้งานหนักจะอ่านค่าเป็น"ฟุต-ปอนด์"หรือ "กิโลกรัม-เมตร" หรือ"กิโลกรัม-เซ็นติเมตร"ส่วนประแจ
ที่ใช้สำหรับงานเล็กหรืองานเบาจะอ่านค่าเป็น "นิ้ว-ปอนด์"หรือ "กิโลกรัม-เซ็นติเมตร"ขนาดและรูปร่างของประแจ
วัดแรงบิด มีหลายแบบ บางแบบ จะใช้เข็มชี้หรือเข็มบนหน้าปัทม์แสดงค่าของแรงบิดโดยตรง
แต่บางแบบจะต้องตั้งแรงบิดตามที่ต้องการก่อนเมื่อออกแรงกระทำต่อเกลียวถึงขีด
ที่กำหนดจะมีสัญญาณเสียงหรืออื่นๆ แสดงออกมาว่าถึงขีดที่ต้องการใช้แรงกระทำต่อเกลียวแล้ว
หัวขับประแจกระบอกของประแจวัดแรงบิด จะเป็นหัวขับชนิดสี่เหลี่ยมจัตุรัสสำหรับติดกับตัวประแจกระบอกทั่วไป
หัวขับนี้จะทำมา 2 ขนาดคือ 1/4 นิ้ว และ 1/2 นิ้ว(6 และ 12 ม.ม.)เนื่องจาก
ประแจปอนด์เป็นเครื่องมือที่ต้องวัดแรงบิดที่กระทำต่อเกลียว ดังนั้นเกลียวของสลักเกลียวและแป้นเกลียวจะต้องสะอาดและไม่มีสิ่งแทรกซ้อน
อื่นที่จะทำให้การวัดแรงผิดปกติ เช่น การสั่นไหว เกลียวเป็นสนิม เกลียวตาย
เกลียวเยิน ฯลฯ ซึ่งเป็นผลให้ต้องใช้แรงเกินกว่าที่กำหนด ซึ่งอาจทำให้
เกลียวชำรุดได้ปัจจุบันความก้าวหน้าในวิชาโลหะวิทยาเป็นไปอย่างรวดเร็ว
ทำให้การพัฒนาการผลิตสลักเกลียวและแป้นเกลียวอย่าง มากมาย
ดังนั้นการทำงานในปัจจุบันจึงจำเป็นต้องใช้ประแจวัดแรงบิดมากขึ้นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
แรงที่ใช้ในการขันเกลียวบริษัทผู้ผลิต เครื่องมือ /เครื่องกล จะเป็นผู้กำหนดมาว่า
เกลียวตัวใดหรือขนาดใดต้องใช้แรงบิดในการขันเกลียวเท่าใด เป็นหน้าที่ของผู้ปฏิบัติงานจะต้องสังเกตว่า
สลักเกลียวขนาดใดควรจะใช้แรงบิดต่ำที่สุดเท่าใดและแรงบิดสูงสุดเท่าใด เพื่อนำไปประยุกต์ใช้กับเกลียวตัวอื่นๆ
ให้เหมาะสม แต่อย่างไรก็ตาม เป็นหน้าที่ของผู้ปฏิบัติงานจะต้องศึกษาตารางกำหนดแรงขันเกลียว
ซึ่งบริษัทผู้ผลิตชิ้นส่วนเครื่องจักรกลได้กำหนดไว้เสมอๆ เพื่อให้ทำงานอย่างมี
ประสิทธิภาพโดยใช้ประแจวัดแรงบิดนี้ประกอบการทำงานให้ได้ผลสูงสุด