ข้าว

ชื่อวิทยาศาสตร์ Oryza sativa Linn

ชื่อวงศ์ Gramineae

ชื่ออื่นๆ ข้าวเจ้า ข้าวสาร

ลักษณะทางพฤกษาศาสตร์ เป็นพืชล้มลุกจำพวกหญ้า ใบเรียวยาว

สรรพคุณทางยา ข้าวงอก เป็นข้าวที่กำลังงอก รสหวาน แก้ไข้ร้อน แก้อ่อนเพลีย

ข้าวสารเป็นข้าวที่กระเทาะเปลือกออก สมัยก่อนใช้ซ้อมมือไม่ขัดผิว รสมันหอมหวาน บำรุงร่างกาย แก้ตาฟาง แก้เหน็บชา แช่น้ำตำเป็นแป้ง พอกแก้คุณผี คุณคน แก้บวม แก้ปวด ตำผสมสุราทาแก้ลมพิษผืนคัน

รวงข้าว, นมข้าว เป็นข้าวจากรวงที่ยังอ่อน เนื้อในเมล็ดเป็นน้ำ รสมันหวาน บำรุงกำลัง บำรุงรางกาย

ข้าวเปลือก ยิยมใช้ข้าวเปลือกใหม่ที่ยังมีละอองขาวติดอยู่ แก้กระษัย

รากข้าว นิยสเก็บจากต้นข้าวอ่อน ที่สูงประมาณ 10 นิ้ว แก้ซางขโมย

ซังข้าว คือ ตอของต้นข้าวหลังการเก็บเกี่ยว ขับระดู

ข้าวตัง คือ ข้าวที่แข็งติดก้นหม้อ พอกดูดหนอง ฝี แก้พิษบาดแผล แก้ไข้

ข้าวตาก คือ ข้าวที่หุงสุกแล้ว นำไปตากให้แห้ง เอามาคั่ว แก้โลหิต ขับระดู

ข้าวสารข้างครก คือ ข้าวสารที่ตกลงข้างครกขณะตำข้าว แก้ซางเด็ก

ข้าวติดหน้าตะโพน คือ ข้าวที่สุกแล้วนำมาผสมขี้เถ้า ปั้นเป็นก้อนติดหน้าตะโพก แก้ตกเลือด

น้ำซาวข้าว คือ น้ำที่ได้จากการเอาข้าวสารเจ้ามาล้างก่อนที่จะนำไปหุง รสเย็น ใช้เป็นกระสายยา ถอนพิษผิดสำแดง แก้พิษร้อนใน พิษอักเสบ ฟกบวม แก้ผื่นคัน

น้ำข้าว คือ น้ำที่ได้จากการหุงข้าวแบบเช็ดน้ำ เมื่อข้าวเริ่มแตกตัวรินเอาน้ำออก นำมารับประทาน เป็นยาบำรุงร่างกาย แก้ตาฝ้าฟาง และใช้ทำน้ำกระสายยา

วิธีใช้และการรักษา

1 นายแก้ว มีพวกมาก ใช้ทั้ง 5 ราก ต้น ใบ ผล นำมาต้มอย่างธรรมดา 2 เอา 1 แก้โรคเหน็บชา ขับปัสสาวะ บำรุงกำลัง

2 นายสุเมศ หมกทอง ดื่มน้ำซาวข้าว แก้พิษร้อนใน

ผู้ให้ภูมิปัญญา 1นายแก้ว มีพวกมาก บ้านเลขที่ 41/2 หมู่ 4 ตำบลไทยบุรี อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช 80160 ประกอบอาชีพทำสวน

2 นายสุเมศ หมกทอง บ้านเลขที่ 291/1 หมู่ 8 ตำบลท่าศาลา อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช 80168 ประกอบอาชีพประมง
ข้อดีของสมุนไพร 1 หาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาด
ข้อเสียของสมุนไพร 1 ต้นและฝักเมื่อแก่จะคายทำให้เกิดเมล็ดผุฝอง