"Are we ready for creating captions on digital TV? " ร่วมรับฟังข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะของคนพิการทางการได้ยิน เสวนาประเด็นโครงสร้างพื้นฐานเชิงเทคนิคและเทคโนโลยีที่เหมาะสม พร้อมชมการสาธิตระบบต้นแบบบริการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงแบบทันเวลา และการประยุกต์เพื่อทำคำบรรยายแทนเสียงบนสื่อออนไลน์ เพื่อให้การเผยแพร่ข่าวสารเป็นประโยชน์ต่อประชาชนทุกกลุ่ม
วงการสื่อสารมวลชนของประเทศไทยมีความตื่นตัวมากขึ้นในการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารที่เข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้เพื่อเอื้อสำหรับการเข้าถึงของประชาชนทุกกลุ่ม โดยเฉพาะอย่างยิ่งจาก “ประกาศคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) เรื่องการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิคนพิการ ให้เข้าถึงหรือรับรู้และใช้ประโยชน์จากรายการของกิจการโทรทัศน์” เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2559 ที่กำหนดหลักเกณฑ์ให้ผู้รับใบอนุญาตประกอบกิจการกระจายเสียงหรือกิจการโทรทัศน์ในระบบดิจิทัล ต้องจัดให้มีรายการโทรทัศน์ที่มี บริการล่ามภาษามือ คำบรรยายแทนเสียง เสียงบรรยายภาพ หรือบริการอื่นใด ตามสัดส่วนรายการที่เป็นข่าวสารหรือสาระที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ โดยเฉพาะเรื่องคำบรรยายแทนเสียงต้องมีสัดส่วนร้อยละ 40 และต้องจัดให้มีเพิ่มขึ้นจนถึงร้อยละ 60 ภายใน 5 ปี รวมเวลาตลอดทั้งวันเฉลี่ยแล้วต้องไม่น้อยกว่า 180 นาทีต่อวัน ทั้งนี้ให้ดำเนินการจัดบริการดังกล่าวตั้งแต่ พ.ศ. 2561 เป็นต้นไป
การจัดทำคำบรรยายแทนเสียงเป็นเรื่องที่ต้องทำความเข้าใจกันเพื่อให้ผลการดำเนินการสามารถตอบโจทย์การนำไปใช้ เพื่อให้ผู้ที่บกพร่องทางการได้ยินได้รับข้อมูลจากรายการโทรทัศน์เท่าเทียมกับผู้ที่ได้ยินเสียง ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติได้มีงานวิจัยและพัฒนาเครื่องมือช่วยการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงในหลายๆ รูปแบบ ได้แก่ เครื่องมือช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดทำแบบบันทึกล่วงหน้า และแบบทันเวลาหรือใกล้เคียงกับเวลาออกอากาศ ในการสัมมนาวิชาการครั้งนี้จะกล่าวถึงประเด็นสำคัญที่เกี่ยวข้องในการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงให้เป็นไปตามข้อกำหนดและทันต่อเวลาในการนำไป ออกอากาศ ได้แก่ ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของคนพิการทางการได้ยิน โครงสร้างพื้นฐานเชิงเทคนิค การเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมเพื่อจัดทำคำบรรยายแทนเสียง เครื่องมือช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดทำ เช่น เครื่องมือช่วยการพิมพ์เร็ว การใช้ระบบการรู้จำเสียงพูด เป็นต้น การบริหารต้นทุนการจัดบริการ ข้อท้าทายของการจัดบริการ รวมถึงการมีศูนย์บริการถอดความเสียงพูดเพื่อจัดทำคำบรรยายแทนเสียง
นอกจากนี้มีการสาธิตระบบต้นแบบบริการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงแบบทันเวลา และการประยุกต์เพื่อทำคำบรรยายแทนเสียงบนสื่อออนไลน์ ดังตัวอย่างวิดีโอบนยูทูบ (youtube)
เวลา 13.00-13.20 น.
"นโยบายระดับนานาชาติด้านการเข้าถึงการสื่อสารสาธารณะ และมาตรฐานด้านกิจการ โทรทัศน์"
ร่วมเสวนาโดย
- คุณมณเฑียร บุญตัน
สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
และประธานสมาคมสภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย
เวลา 13.20-13.40 น.
"นโยบายของสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการ โทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) เรื่อง การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิของคนพิการให้เข้าถึงหรือ รับรู้และใช้ประโยชน์จากรายการ ของกิจการโทรทัศน์ พ.ศ.2559 "
ร่วมเสวนาโดย
- คุณตรี บุญเจือ
ผู้อำนวยการ
สำนักคุ้มครองผู้บริโภคในกิจการกระจายเสียงและโทรทัศน์
เวลา 13.40-14.00 น.
"ความคาดหวังของกลุ่มผู้ใช้ และโอกาสทางธุรกิจ"
ร่วมเสวนาโดย
- คุณวิทยุต บุนนาค
นายกสมาคมคนหูหนวกแห่งประเทศไทย
เวลา 14.00-14.30 น.
"การเตรียมความพร้อมและประสบการณ์บริการคำบรรยายแทนเสียงในรายการโทรทัศน์ไทย"
ร่วมเสวนาโดย
- คุณโยธิน สิทธิบดีกุล
ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิค สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
เวลา 14.30-15.00 น.
“มาตรฐานการจัดทำคำบรรยายเสียง และขั้นตอนการดำเนินการทำคำบรรยายเสียงแบบ บันทึกล่วงหน้า”
ร่วมเสวนาโดย
- ดร.มลิวัลย์ ธรรมแสง
ผู้อำนวยการหลักสูตรครุศาสตร์มหาบัณฑิต (การศึกษาพิเศษ)
มหาวิทยาลัยสวนดุสิต
เวลา 15.00-15.20 น.
"ศักยภาพของเทคโนโลยีการแปลงเสียงเป็นข้อความเพื่อจัดทำคำบรรยายแทนเสียง"
ร่วมเสวนาโดย
- ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย
ผู้อำนวยการหน่วยวิจัยวิทยาการสารสนเทศ
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ
เวลา 15.20-15.40 น.
"ระบบคำบรรยายแทนเสียงแบบทันเวลา"
ร่วมเสวนาโดย
- ดร.ณัฐนันท์ ทัดพิทักษ์กุล
หัวหน้าห้องปฏิบัติการวิจัยและออกแบบนวัตกรรมที่เข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ
เวลา15.40-16.00 น.
สรุปการเสวนา
ร่วมเสวนาโดย
- ดร.กมลพรรณ พันพึ่ง
หัวหน้างาน งานวิจัยประยุกต์ด้านเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก
สถาบันเทคโนโลยีเพื่อคนพิการและผู้สูงอายุ
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ
สรุปประเด็นการเสวนา
ในระดับสากล สิทธิการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารและเทคโนโลยีการสื่อสารถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของสิทธิมนุษยชน อุปสรรคการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารอาจเกิดจากปัจจัยด้านเศรษฐกิจ ความรู้เรื่องการเข้าถึง พื้นที่ห่างไกล ตลอดจนการออกแบบสื่อที่ไม่เหมาะสมกับวิธีการสื่อสาร/การรับรู้ เช่น การจัดทำสื่อที่ไม่เอื้อต่อการใช้งานของคนพิการ สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ประกาศใช้ระเบียบ เรื่อง “การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิคนพิการ ให้เข้าถึงหรือรับรู้และใช้ประโยชน์จากรายการของกิจการโทรทัศน์” โดยมีมาตรการพื้นฐาน คือ การกำหนดระยะเวลาขั้นต่ำให้รายการโทรทัศน์ต้องมีการจัดบริการล่ามภาษามือ คำบรรยายแทนเสียง เสียงบรรยายภาพ นอกจากนี้ สำนักงาน กสทช. มีมาตรการด้านการส่งเสริม หากมีการทำรายการโทรทัศน์มากกว่าระยะเวลาขั้นต่ำที่กำหนด สามารถขอรับเงินสนับสนุนจากกองทุนวิจัยและพัฒนากิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมได้ รวมทั้ง ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยสวนดุสิตในการจัดทำและเผยแพร่ “คู่มือจัดทำคำบรรยายแทนเสียง closed captions”
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) เล็งเห็นถึงความสำคัญ และพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงที่สำคัญ ได้แก่
1. เทคโนโลยีสำหรับการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงแบบบันทึกล่วงหน้า:
ระบบรู้จำเสียงพูดภาษาไทย (PARTY) ซึ่งมีคุณลักษณะไม่จำกัดเนื้อหา ครอบคลุมคำศัพท์มากว่า 140,000 คำ มีการตอบสนองความเร็วของเสียงอินพุตรวมทั้งมีความถูกต้องกว่า 80% และสามารถปรับแต่งได้ตามความต้องการของผู้ใช้ สามารถประยุกต์ใช้กับการประชุมซึ่งมีการบันทึกเสียงอย่างเป็นระบบหรือมีการพูดที่น้ำเสียงสม่ำเสมอ เช่น การประชุมในรัฐสภา การพิพากษาในศาล งานสอบสวน
2. เทคโนโลยีสำหรับการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงแบบทันต่อเวลา:
ระบบถอดความเสียงพูดแบบทันต่อเวลาด้วยโปรแกรมถอดความเสียงแบ่งพิมพ์สำหรับภาษาไทย ระบบสามารถประยุกต์ใช้ในการประชุม รายการโทรทัศน์ประเภทถ่ายทอดสด รายการข่าวในพระราชสำนัก ซึ่งมีกลุ่มบุคคลสนทนากันในสภาวะแวดล้อมที่หลากหลาย หรือไม่มีสคริปต์ข้อมูลล่วงหน้า
ขณะนี้ เนคเทคกำลังอยู่ระหว่างการพัฒนาโครงการทดสอบการจัดทำคำบรรยายแทนเสียงทั้งสองแบบข้างต้น ร่วมกับองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย โดยมีระยะเวลาในการดำเนินงานประมาณ 1 ปี
ดาวน์โหลดไฟล์นำเสนอ (.pdf)
- การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิของคนพิการให้เข้าถึงหรือรับรู้และใช้ประโยชน์จากรายการของกิจการโทรทัศน์ โดย คุณตรี บุญเจือ
- การเตรียมความพร้อมและประสบการณ์บริการคำบรรยายแทนเสียงในรายการโทรทัศน์ไทย โดย คุณโยธิน สิทธิบดีกุล
- ขั้นตอนการดำเนินการทำคำบรรยายเสียงแบบบันทึกล่วงหน้า โดย ดร.มลิวัลย์ ธรรมแสง
- ศักยภาพของเทคโนโลยีการแปลงเสียงเป็นข้อความเพื่อจัดทำคำบรรยายแทนเสียง โดย ดร.ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย
ช่วงที่ 1
ช่วงที่ 2
