สุภาษิตโกะ

คำอธิบายเพิ่มเติม จงเล่นโกะ ทั้งกระดาน
ให้เล่นโกะ โดยคำนึงภาพรวม ของทั้งกระดาน โดยไม่เน้นจุดใดจุดหนึ่งเพียงจุดเดียว โดยไม่สนใจส่วนอื่น
การโจมตี คือรูปแบบที่ดีที่สุดของการป้องกัน
ผู้เล่นที่มุ่งตั้งรับอย่างเดียว ไม่คิดจะโจมตีคู่ต่อสู้นั้นขี้ขลาด คุณจะไม่ชนะหรอกถ้าคุณไม่โจมตีคู่ต่อสู้บ้าง
อยู่ให้ไกลจากกลุ่มอิทธิพล
ถ้าเข้าใกล้กลุ่มอิทธิพลของคู่ต่อสู้ อาจถูกโจมตีได้ง่าย ...ถ้าเข้าใกล้กลุ่มอิทธิพลของตนเอง จะทำให้หมากหนาแน่นจนขาดประสิทธิภาพ
อย่าหวังชนะ ด้วยการจับกินเพียงอย่างเดียว
การจับกินไม่ใช่จุดประสงค์หลักของโกะ การสร้างดินแดนต่างหากที่เป็นจุดประสงค์หลัก
ไม่มีวันไล่ทัน ถ้าคุณผลักหมากจากข้างหลัง
การผลักหมากจากข้างหลัง คุณจะไม่มีทางไล่ทัน ...ถ้าคุณกระโดดนำไปข้างหน้าจะดีกว่าไหม
ส่งเสียงบูรพา เข้าตีประจิม
หมายถึงการเบนความสนใจคู่ต่อสู้ ขณะเดียวกัน ก็เตรียมการโจมตีให้พร้อม แล้วกลับไปตะครุบเหยื่อตัวจริงที่หมายตาไว้
เมื่อต้องหนี การกระโดดไม่เคยแย่
เมื่อต้องหนี สัญชาติญาณก็คือกระโดดหนีไปให้เร็วที่สุด
เมื่อมีวิธีตัดหมากคู่ต่อสู้ให้ขาดสะบั้นได้ จงทำเถิด ด้วยอิทธิพลที่ทัดเทียมกัน ผู้ลงมือก่อนย่อมได้เปรียบ จุดตาย คือจุดที่ต้องแย่งยึด
ถ้าคุณยึดจุดตายคู่ต่อสู้ได้ คู่ต่อสู้จะลำบาก ...ถ้าคุณยึดจุดตายตัวเองได้ คุณจะไร้จุดอ่อน
บันไดกว้าง 6 ช่อง
การไล่ล่าจับกินตามแนวขั้นบันไดนั้น ถ้ามีหมากของคู่ต่อสู้เข้าไปขวางทางในรัศมี 6 ช่องของบันได จะทำให้การไล่ล่าจับกินไม่สำเร็จ
จงยอมเสียสละส่วนน้อย
เพื่อก้าวไปข้างหน้า
คือ การยอมตัดใจเสียสละส่วนน้อยเพื่อหาผลประโยชน์ที่คุ้มค่ากว่ามาชดเชย
กลุ่มอิทธิพลไม่ได้มีไว้สร้างดินแดน
กลุ่มอิทธิพล เปรียบเหมือนจอมพลัง ที่ไว้ใช้โจมตีคู่ต่อสู้ ไม่ได้ไว้ใช้สร้างดินแดน
การตัดหมากคู่ต่อสู้เพียงครั้งเดียวอาจเป็นกุญแจสู่ชัยชนะได้ อย่าเอาหัวไปชนกำแพง
การเข้าใกล้ กำแพง เกินไป ย่อมไม่เป็นผลดี ...เข้าใกล้กำแพงของคู่ต่อสู้ อาจตกเป็นเป้าโจมตีได้ ...ถ้าเข้าใกล้กำแพง ของเราเองมากเกินไป จะทำให้หมากหนาแน่นเกินไป
ลดลมหายใจคู่ต่อสู้จากด้านนอกก่อน
ในการไล่ล่าซึ่งกันและกัน การลดลมหายใจคู่ต่อสู้จากด้านใน จะทำให้กลุ่มของเรา เสียลมหายใจลงไปด้วยเช่นกัน
ความแตกคอกันเองสิ้นเปลืองทรัพยากร
หมายถึงการเล่นหมากที่กระตุ้นให้คู่ต่อสู้เล่นหมากทำร้ายหมากเราเองโดยไม่รู้ตัว
อย่าอะตาริแบบอัตโนมัติ
การอะตาริ แบบอัตโนมัติ มักไม่ให้ผลดี ตรงข้ามบางทีกลับให้ผลร้าย
อย่าไปแตะเนื้อต้องตัวหมากที่อ่อนแอของคู่ต่อสู้เป็นอันขาด
เพราะถ้าคุณแตะหมากที่อ่อนแอของคู่ต่อสู้ มันจะโต้ตอบ และนั่นก็จะทำให้มันแข็งแกร่งขึ้นเรื่อย ๆ ...ทางที่ดีคุณควรโจมตีมันแบบห่าง ๆ ก็พอแล้ว เพื่อไม่ช่วยมันสร้างรูปร่าง
จงโจมตีคู่ต่อสู้ด้วยการขโมยฐานของเขา
โจมตีด้วยการขโมยฐานในการสร้าง 2 ห้องของคู่ต่อสู้ จะทำให้เขาต้องดิ้นรนหนี และเราก็จะได้โอกาสในการแสวงหากำไร จากการโจมตี
หาทางฆ่านก 2 ตัวด้วยกระสุนนัดเดียว
จงพยายามเล่นหมากที่ทำให้เกิดประโยชน์มากกว่า 1 ด้าน
อย่าไปยึดติดกับหมากที่ทำหน้าที่ของมันลุล่วงไปแล้ว
หมากที่เราใช้มันทำหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่งลุล่วงไปแล้ว ไม่จำเป็นต้องพยายามปกป้องรักษามันอีก
เมื่อเข้าโจมตี ตัดไขว้เพื่อสร้างรูปร่าง
เมื่อเราเข้าบุกรุกคู่ต่อสู้ เราจำเป็นต้องรีบสร้างรูปร่างที่ดี เพื่อสามารถสร้าง 2 ห้องได้โดยเร็ว การตัดหมากไขว้กัน จะทำให้คู่ต่อสู้ ต้องเสียเวลา เล่นหมากเพื่อที่จะ จับกินหมากที่เรา ยอมสละเพื่อสร้างรูปร่างของกลุ่ม และโอกาสนั้น จะทำให้เราสามารถสร้างรูปร่าง ได้อย่างรวดเร็ว
อย่ายอมให้คู่ต่อสู้ปิดหัวแถวหมากของเราเป็นอันขาด
ถ้าเรายอมให้คู่ต่อสู้ได้ปิดหัวแถวหมากของเรา ก็หมายความว่า เรายอมให้คู่ต่อสู้ตัดโอกาสที่จะพัฒนาต่อไปของหมากเราเอง
ถ้าหมากของคุณถูกกรพหนาบด้วยกลุ่มอิทธิพลถึง 2 ด้าน ก็จบกัน !
นอกจากหมากของเราจะหมดโอกาสพัฒนาทั้ง 2 ด้านแล้ว ยังตกเป็นเป้าโจมตีของกลุ่มอิทธิพล ซึ่งไม่ให้ผลดีเลย
ถ้าถูกกดหัว ให้รับด้วยตาม้า
ถ้าคุณถูกโจมตีด้วยหมากกดหัว ให้รับมือด้วยหมากตาม้า
ถ้าเอาชนะไม่ได้ จงยอมตายอย่างห้าวหาญ
เล่นช้าชนะช้า เล่นเร็วแพ้เร็ว
ค่อย ๆ คิดให้รอบคอบ
ในสถานการณ์ที่ไม่มีเหตุผล หมากที่ขาดเหตุผลนั่นแหละมีเหตุผล
หมายถึง หมากเด็ด (เทะสึจิ)
จงขยายตัวออกจากหมากล้อมมุมแบบตั้งฉาก
การล้อมมุม ก็เหมือนกำแพง ซึ่งการขยายตัวในแนวตั้งฉาก ออกจากกำแพง เพราะมันเป็นทิศทางหลักในการขยายตัว
ก่อนที่คุณจะชกใคร คุณต้องกำหมัดเสียก่อน
ก่อนที่คุณจะโจมตี คุณต้องเตรียมตัวให้พร้อมก่อน
โจมตีให้ใช้ตาม้า หนีให้กระโดด 1 เส้น
ถ้าจะโจมตีคู่ต่อสู้ให้ใช้หมากตาม้า ถ้าจะหนีจากการโจมตีให้กระโดดตรง ๆ 1 เส้น
บนเส้นที่ 2 ...หกตาย แปดรอด
กลุ่มหมากที่หมากเรียงกันอยู่บนเส้นที่ 2 ...กลุ่มที่มี 6 หมากจะตาย ...กลุ่มที่มี 8 หมากจะรอด (เพราะสร้าง 2 ห้องได้)
บนเส้นที่ 3 ...สี่ตาย หกรอด
กลุ่มหมากที่หมากเรียงกันอยู่บนเส้นที่ 3 ...กลุ่มที่มี 4 หมากจะตาย ...กลุ่มที่มี 6 หมากจะรอด (เพราะสร้าง 2 ห้องได้)
บนเส้นที่ 3 ที่มุม 5 เม็ดเรียงกันรอด
ถ้าอยู่ที่มุม หมาก 5 เม็ดเรียงกันบนเส้นที่ 3 จะสามารถสร้าง 2 ห้องได้
อย่าให้หมากของคุณถูกล้อม ข้อนี้เข้าใจได้ง่ายมากครับ
การลดทอนกรอบดินแดนคู่ต่อสู้ ดีพอ ๆ กับการบุกรุก มีแต่มือสมัครเล่นเท่านั้นที่ชอบเอาเยี่ยงอย่างคนอื่น
การล้อมมุม ย่อมมุ่งหวังการขยายตัวไปตามด้านข้าง

คุณค่าของการล้อมมุม ก็คือ ใช้เป็นฐานในการขยายตัวออกตามข้างกระดาน
เส้นที่ 4 เป็นเส้นของการพัฒนา ...เส้นที่ 3 เป็นเส้นของความสมบูรณ์แบบ
เพราะหมากบนเส้นที่ 4 อยู่สูง สามารถสร้างอิทธิพลได้ดี และพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว ...ส่วนเส้นที่ 3 อยู่ต่ำ สามารถสร้างพื้นที่ได้มั่นคงกว่า แต่ในเชิงอิทธิพล จะด้อยกว่าเส้นที่ 4
จงสร้างกรอบดินแดนให้เหมือนสร้างกล่อง
การสร้างกรอบดินแดนให้มีรูปร่างสมดุลย์ ย่อมดูแลได้ง่าย
สามเหลี่ยมว่างเปล่า เป็นหมากรูปร่างเลว ปงนุกิ มีค่า 30 คะแนน
ปงนุกิ เป็นกลุ่มหมากที่มีรูปร่างดีมาก ...ถ้ามันอยู่ที่มุมหรือข้างกระดาน มันสามารถ สร้าง 2 ห้องให้กลุ่ม ด้วยการเล่นเพียงไม่กี่ครั้ง ถ้ามันอยู่กลางกระดาน มันจะแผ่อำนาจอิทธิพลออกไปรอบทิศทาง ...จึงมีสุภาษิตเปรียบเทียบว่า ปงนุกิมีค่าถึง 30 คะแนน
บันไดแต่ละขั้นมีค่า 7 คะแนน อย่าเล่นโกะ ถ้าคุณไม่เข้าใจการจับกินตามแนวขั้นบันได จงโจมตีโดยให้คู่ต่อสู้หนีเข้าไปหากลุ่มอิทธิพล จงลดทอนกรอบดินแดนขนาดใหญ่อย่างนุ่มนวล ต้องปกป้องดูแลกลุ่มที่อ่อนแอ ไม่ใช่กลุ่มที่แข็งแรง
กลุ่มที่แข็งแรงไม่ต้องการการดูแลอีก ...กลุ่มอ่อนแอต่างหาก
มากที่เรียบง่ายที่สุด นั่นแหละเยี่ยมที่สุด สิ่งแปลกประหลาดมักเกิดที่จุด 1-2
เพราะมันอยู่ใกล้มุม สิ่งแปลกประหลาดในสุภาษิต เกิดจากคุณสมบัติของมุม
จงเล่นที่ศูนย์กลาง ในสถานการณ์ที่เป็นสมมาตร คัมภีร์บอกว่าอย่าสู้รบ แต่เราจะหวังอะไรจากคัมภีร์ได้? ปล้องไม่ไผ่ ตัดไม่ขาด
(การเชื่อมหมากแบบปล้องไม้ไผ่)
กินบันไดให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้
เพราะถ้าปล่อยไว้ คู่ต่อสู้อาจเล่นหมากหยุดบันได (Shicho-breaker) ได้
หมากสองหมาก ที่ห่างกัน 2 จุด บนเส้นที่ 3 ตัดไม่ขาด หมากลิงกระโดดตัดไม่ขาด หมากลิงกระโดดมีค่า 8 คะแนน หมากเดียวที่กลางกระดาน ถ้าย้ายมันไปอยู่ที่มุมจะมีค่า 10 คะแนน
เพราะการเล่นหมากที่มุมสามารถครองพื้นที่ได้มากและแน่นอนกว่ากลางกระดาน
จงเล่นหมากที่ มุม -- ข้าง --- กลางกระดาน ตามลำดับ
(สัมพันธ์กับสุภาษิตข้อที่แล้ว) เพราะที่มุมสามารถครองพื้นที่ได้มากที่สุด รองมาคือข้างกระดาน และกลางกระดาน สร้างพื้นที่ได้ยากที่สุด
ถ้าคู่ต่อสู้มีหมากที่อ่อนแอถึง 2 กลุ่ม จงโจมตีมันพร้อม ๆ กันไปเลย
เพราะคู่ต่อสู้ จะต้องตัดสินใจ ว่าจะช่วยหมากกลุ่มใด และนั่นคือโอกาส ที่จะได้แสวงหากำไร จากการโจมตี
ขนะโคะเสียแต่เนิ่น ๆ เพื่อชนะเกมเสียไว ๆ จงโจมตีด้วยตาม้า หนีด้วยการกระโดดตรง ๆ ถ้าคุณมีหมากเพียงกลุ่มเดียวบนกระดาน คุณจะชนะ
เพราะยิ่งหมากรวมเป็นกลุ่มใหญ่กลุ่มเดียวมันก็จะยิ่งแข็งแกร่ง และไม่มีวันตาย
กลุ่มที่น้อยกว่า 15 หมาก ถ้าได้รับอันตราย ทิ้งมันไปเสียยังได้
ถ้าคุณมีทางเลือกที่ดีกว่า ถึงกลุ่มมีหมากมากคุณก็สมควรทิ้งมันไปเพื่อสิ่งที่ดีกว่า
อย่าลดทอนอิสระภาพหมากของตัวเอง
อย่าเล่นหมากที่ลดลมหายใจของกลุ่มหมากของคุณเอง
ผู้อ่อนแอกลัวโคะ ผู้แข็งแกร่งค้นหามัน อย่านำสุภาษิตโกะไปใช้กับฝ่ายขาว กลุ่มใหญ่ไม่มีวันตาย การสู้รบไม่ใช่หัวใจของโกะ ควรเก็บมันไว้เป็นไพ่ใบสุดท้าย
การสู้รบนั้น ไม่ใช่สิ่งจำเป็นต้องทำ ...การสู้รบมักจะทำให้สถานการณ์ซับซ้อนยิ่งขึ้น ถ้าเล่นหมากง่าย ๆ ได้ ก็ควรเล่นมากกว่า
อย่าโลภมาก
ข้อนี้ไม่จำเป็นต้องอธิบาย
สถานการณ์ที่คุณชนะ จงเล่นหมากที่เรียบง่าย แต่ทำให้มันซับซ้อนที่สุด เซียนโกะไม่ต้องการสูตรมุม ถ้าขาวได้มุมทั้งหมดดำควรยอมแพ ...ถ้าดำได้มุมทั้งหมด ดำก็ควรยอมแพ้เช่นเดิม
ในสมัยก่อนนั้น ผู้เล่นฝ่ายขาว เป็นฝ่ายที่มีฝีมือเหนือกว่า เพราะฉะนั้น ถ้าดำได้มุมทั้ง 4 มุม ก็แสดงว่า ขาวซึ่งมีฝีมือเหนือกว่านั้น สามารถสร้างอิทธิพลแข็งแกร่งมาก ดำจึงควรยอมแพ้ ในทางตรงข้าม ถ้าดำเสีย 4 มุม ดำก็ควรยอมแพ้เช่นเดิม
การอะตาริที่ไม่จำเป็น มักไม่ให้ผลดี
สัมพันธ์กับข้อที่ว่า "อย่าอะตาริแบบอัตโนมัติ"
ถ้าช่วงเปิดเกมคุณไม่รู้จะเล่นอย่างไรดี ...งั้นก็ล้อมมุม อย่ามั่นใจจนเกินไปว่าคุณสามารถฆ่าหมากคู่ต่อสู้ได้ บุคคลที่ชนะบ่อยไม่ค่อยสู้รบ
สัมพันธ์กับสุภาษิตที่กล่าวไว้แล้วข้างต้นครับ "การสู้รบไม่ใช่หัวใจของโกะ"
เมื่อคู่ต่อสู้แข็งแกร่ง คุณต้แงแข็งแกร่งด้วย ตัดเขา อย่าให้เขาตัด
หมากกลุ่มใหญ่มีความแกร่ง หากโดนตัดเป็นกลุ่มเล็กกลุ่มน้อย พวกมันก็จะอ่อนแอลง
ยืนให้มั่นคงด้วย 2 เท้าที่แยกจากกัน
หมายถึง เราต้องสร้างฐานให้หมากของเราเองโดยการ เพิ่มหมากเข้าไป ไม่ให้หมากของเราอยู่ลำพังเม็ดเดียว ให้เพิ่มหมากให้ห่างกันเพื่อเตรียมฐานในการสร้าง 2 ห้อง
จงทำให้หมากมีทางพัฒนาได้หลายทาง
ถ้ามีโอกาสพัฒนาได้ทางเดียว เมื่อคู่ต่อสู้ปิดทางพัฒนาของคุณ แล้วจะเหลือทางให้พัฒนาที่ไหนได้อีกล่ะ
จงปิดหัวแถวหมาก 2 เม็ดโดยไม่ต้องลังเล
การปิดหัวก็คือการปิดการพัฒนาของกลุ่มหมาก
จงนับข้อต่อรองก่อนสร้างโคะ
หมายถึง ให้นับที่ข่มขู่คู่ต่อสู้ในการสู้โคะว่าชนะหรือไม่ก่อนแล้วจึงสร้างโคะ
งานด่วนมาก่อนงานใหญ่
สัมพันธ์กับสุภาษิตข้อที่กล่าวไว้แล้วข้างต้นคือ "อย่าโลภมาก"
ล้อมเขา อย่าให้เขาล้อม
ฝ่ายที่ล้อมย่อมจะโจมตีแล้วตักตวงผลประโยชน์ไปเรื่อย ๆ ...ขณะที่ฝ่ายที่ถูกล้อมก็ต้องคอยดูแลตนเอง เพราะตกอยู่ในวงล้อมศัตรู และการถูกล้อมหมายถึงการถูกปิดกั้น โอกาสในการพัฒนาอย่างสิ้นเชิง
จะล้อมเขาให้อยู่ห่าง จะดิ้นออกจากวงล้อมให้เข้าประชิด
เพราะการประชิดจะทำให้สถานการณ์ ชุลมุนและซับซ้อนขึ้น (เป็นจุดประสงค์ของฝ่ายที่ถูกล้อมอยู่แล้ว) ทำให้อาจจะมีโอกาสตีฝ่าออกจากวงล้อมไปได้
ถ้าเล่นสูงด้านหนึ่งแล้ว จงเล่นต่ำในด้านที่เหลือ ให้เดินออกจากกลุ่มหมากที่อ่อนแอเมื่อจะล้อมซึ่งกันและกัน
การเดินออกจากกลุ่มหมากที่อ่อนแอ จะเป็นการสร้างความแข็งแรงให้แก่กลุ่มอ่อนแอด้วย
ชิดชิดด้วย ห่างห่างด้วย
ถ้าคู่ต่อสู้ วางหมากประชิดตัวหมากเรา ให้เราเดินหมากต่อออกจากหมากที่ถูกประชิด
จงยอมสละส่วนน้อย เพื่อส่วนใหญ่ หมากตาม้าใกล้ขอบกระดานตัดไม่ขาด ในสงครามไล่ล่าซึ่งกันและกัน ฝ่ายที่มีห้องชนะ จงเรียนรู้วิธีขโมยห้องของคู่ต่อสู้ อย่าปล่อยให้กลุ่มล่องลอย
กลุ่มล่องลอยคือกลุ่มที่ไม่มีฐานในการสร้าง 2 ห้อง
เส้นที่ 2 คือเส้นแห่งความปราชัย เพราะเส้นที่ 2 อยู่ต่ำเกินไป จึงไม่ควรเล่นในช่วงเปิดเกมถ้าโดนอะตาริที่เส้นที่ 2 หมากนั้นจะตายแน่นออย่าพยายามช่วยเหลืออย่างเด็ดขาด
เส้นที่ 3 คือเส้นของดินแดน ...เส้นที่ 4 คือเส้นของอิทธิพล การบุกก่อนเวลาอันควร ทำให้เสียเซนเตะ กลุ่มที่ตาย ชนะโคะเสมอ ผู้เล่นที่เก่งเล่นตรง ผู้เล่นที่อ่อนเล่นเฉียง
การเล่นในช่วงเปิดเกมนั้นสำคัญที่สุด แต่การเล่นช่วงปิดเกมนั้นยากที่สุด ไม่มีมืออาชีพคนไหนไม่เชี่ยวชาญโยเสะ

(โยเสะ หมายถึง การเล่นหมากในช่วงปิดเกม)
3 จุดเป็น 1 ห้อง
พื้นที่ว่าง 3 จุดทำให้เกิดเป็นห้องจริงแน่นอน
ห้องใหญ่ 4 จุดเรียงกัน รอด
ห้องใหญ่ 4 จุดที่เรียงกันเป็นเส้นตรง สามารถสร้าง 2 ห้องได้ 100%


<------------------------------------------------------------------------------------------------->

Webmaster : t_thunyamai@hotmail.com