พระโสดาบัน
คือ บุคคลที่สามารถในการเริ่มละสังโยชน์ 3 ข้อแรก
(เริ่มละความหลงหรืออวิชชา)ได้บ้างแล้ว ด้วยการเริ่มมีความรู้หรือความเข้าใจในเรื่องอริยสัจ
4 ตามความเป็นจริง (มีดวงตาเห็นธรรมที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสสอน)
รายละเอียดของสังโยชน์ 3 ข้อที่พระโสดาบันเริ่มละได้
มีดังนี้
1. ความเห็นว่าเป็นตัวของตนด้วยกิเลส
(สักกายทิฏฐิหรือสังโยชน์ข้อที่1) คือ การมีความเห็นหรือความคิดที่ยึดมั่นถือมั่นด้วยกิเลสว่า
ร่างกายและจิตใจ(ขันธ์ 5) ที่มีอยู่นี้เป็นเรา
หรือเป็นของเรา หรือต้องเป็นไปตามที่ปรารถนา หรือคงอยู่ตลอดไป
2. ความลังเลสงสัย(วิจิกิจฉาหรือสังโยชน์ข้อที่
2) คือ ความไม่รู้แจ้งชัดในอริยสัจ 4 ตามความเป็นจริง
ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ(มีความหลงหรือมีอวิชชา)
3. ความถือมั่นศีลพรตต่างๆ
นอกพระพุทธศาสนา (สีลัพพตปรามาสหรือสังโยชน์ข้อที่
3) คือ ความคิดที่ยึดมั่นถือมั่นในข้อปฏิบัติ(ศีลพรต)ต่างๆ
เพื่อการดับทุกข์ที่ไม่ตรงกับวิธีการในมรรคมีองค์
8 เช่น การขอให้สิ่งศักดิ์ช่วยเหลือ การทรงเจ้าเข้าผี
พระโสดาบันเป็นเพียงผู้เริ่มดับความหลง(เริ่มดับอวิชชา)
เพราะเพิ่งเริ่มศึกษาอริยสัจ 4 และ ฝึกปฏิบัติธรรมตามมรรคมีองค์
8 อย่างถูกต้อง ดังนั้น พระโสดาบันจึงต้องมีกิจที่ต้องทำอีก
คือ ต้องศึกษาอริยสัจ 4 และฝึกปฏิบัติธรรมตามมรรคมีองค์8
เพิ่มเติมอีก
เราจะเห็นได้ว่าการเริ่มต้นในขั้นแรกของจุดหมายปลายทาง
ได้ถูกเรียกว่าพระโสดาบัน ซึ่งขั้นนี้เราจะต้องเริ่มทำความเข้าใจในสิ่งต่างๆอย่างถูกต้อง
ทำความเข้าใจอริยสัจ4อย่างถูกต้อง และเห็นว่าตัวเรานั้นไม่ใช่ของเรา
สักวันร่างกายนี้ก็ต้องสูญสลายไป ไม่สามารถคงอยู่ตลอดไปได้
|