ศ.ทวีศักดิ์ สุวคนธ์

ฟรานซ์เทเลคอม (France Telecom) กลับมาเป็นข่าวใหญ่ เมื่อมีผู้บริหารสูงสุด หรือซีอีโอ ลาออก ด้วยสาเหตุที่ยังไม่แน่ชัด แต่มีการพยายามเชื่อมโยงเข้ากับปัญหาหนี้สินและการลงทุน ฟรานซ์เทเลคอม มีหนี้อยู่ขณะนี้ประมาณ 70,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เกือบจะเท่ากับหนี้ภาคเอกชนของประเทศไทยในต้นปี พ.ศ. 2540 ก่อนที่ประเทศไทยจะประสบกับความหายนะทางการเงิน เมื่อต้นเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2540 ปัญหาของฟรานซ์เทเลคอม คือ การหาเงินมาชำระหนี้ฉะนั้นจะต้องเสียดอกเบี้ยสูงมากปัญหาดังกล่าวแก้ค่อนข้างยากในเชิงธุรกิจ เนื่องจากมีการเมืองและนโยบายของรัฐเข้ามาเกี่ยวข้อง กล่าวคือ รัฐบาลฝรั่งเศสคือหุ้นอยู่ 55% การออกหุ้นเพิ่มเพื่อหาทุน ขณะนี้ ทำไม่ได้ เพราะถ้าออกหุ้นใหม่สัดส่วนการถือครองหุ้นของรัฐบาลฝรั่งเศสจะลดลงต่ำกว่า 55% ซึ่งจะต้องมีการแก้กฎหมายใหม่ ถ้ารัฐบาลฝรั่งเศสจะเข้าไปช่วยพยุงฐานะทางการเงินโดยการนำเงินเข้าไปช่วยจะประสบกับการต่อต้านในวงการค้าโลก และขณะนี้ รัฐบาลฝรั่งเศสเองก็ยังมีปัญหาในด้านงบประมาณ อย่างไรก็ตาม จะต้องติดตามศึกษาว่ารัฐบาลฝรั่งเศสจะมีทางออกอย่างไร

ฟรานซ์เทเลคอม มีการลงทุนมากทั้งภายในประเทศ และนอกประเทศในประเทศได้ลงทุนในการพัฒนาระบบ 3จี และในต่างประเทศได้เข้าร่วมลงทุนกับโมบิลคอม (Mobilcom) ในเยอรมนี โดยที่ฟรานซ์เทเลคอมได้เข้าไปถือหุ้นอยู่ในโมบิลคอม 28.5% และมีแผนการที่สำคัญสองประการคือ ซื้อหุ้นอีก 40% จากผู้บริหารของโมบิลคอม และลงทุนใน 3จี ประมาณ 1,280 ล้านดอลลาร์สหรัฐอเมริกา การที่ฟรานซ์เทเลคอมประสบกับความยุ่งยากทางการเงินและการบริหาร ทำให้โมบิลคอมกำลังจะล้มละลาย ซึ่งทางรัฐบาลเยอรมนีกำลังหาทางช่วยแต่ต้องได้รับความเห็นชอบจากสหภาพยุโรป จากปัญหาของฟรานซ์เทเลคอมเอง และที่กระทบไปยังโมบิลคอม ทำให้หลายท่านมีความรู้สึกว่า อนาคตของการให้บริการใหม่ 3จี ค่อนข้างจะมืดมน

ก่อนที่จะสรุปลงไปถึงอนาคตของ 3จี ลองทบทวนถึงคุณลักษณะและประโยชน์ของ 3จี

3จี หรือ 3G หมายถึง โทรศัพท์เคลื่อนที่ หรือโทรศัพท์มือถือยุคที่สาม ที่คาดว่าจะเป็นยุคใหม่ ที่มีการรวมโทรศัพท์ อุปกรณ์ช่วยส่วนบุคคล (PDA) หรือก้าวไปไกลถึง การเป็นสำนักเคลื่อนที่ (mobile office) เข้าไว้ด้วยกัน เพราะ 3จี ช่วยให้มีการส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ การค้นหาข้อมูล การสนทนาผ่านทางอินเทอร์เน็ต การส่งภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหว ที่สามารถนำไปใช้การประชุมทางไกล หรือ Video Conferencing การหาตำแหน่งทางภาคภูมิศาสตร์ (GPS หรือ Global Positioniy System) การฟังเพลง การบันทึกเสียง การฝากข้อความทั้งเสียง และตัวอักษร การใช้สาระประโยชน์ดังกล่าว จะเป็นระบบเคลื่อนที่ไร้สาย ผ่านอุปกรณ์ชิ้นเดียว หรือสองสามชิ้นที่เชื่อมโยงกัน ถ้าหากจะพิจารณาเพียงคุณลักษณะที่ผู้ใช้จะนำมาใช้เป็นประโยชน์ได้มากมายหลากหลายแล้ว ผู้ใช้น่าที่จะหันมาใช้ระบบ 3จีเพิ่มมากขึ้น เพราะสามารถตอบสนองความต้องการหลากหลายเกือบทั้งหมดของผู้ใช้ได้ อย่างไรก็ตาม การพิจารณาถึงศักยภาพและความเป็นจริงในเชิงธุรกิจในเชิงพาณิชย์ของ 3 จีแล้ว จะต้องวิเคราะห์เจาะลึกลงไป ในส่วนสำคัญห้าส่วน ที่มีความสัมพันธ์ เชื่อมโยง และกระทบต่อกัน การตลาดการให้บริการ เทคโนโลยี การลงทุน การเงิน และนโยบายของรัฐ

นโยบายของรัฐ

นโยบายของรัฐ จะมีผลกระทบต่อการดำเนินกิจกรรมทางการตลาด เช่น การให้บริการจะจำกัดเพียงบริการหรือให้ทั้งหมด นอกจากนั้นแล้ว ยังมีผลกระทบต่อการแข่งขันที่บางครั้งจะขึ้นอยู่กับจำนวนผู้ให้บริการที่ได้รับสัมปทาน ฯลฯ ผลกระทบในด้านอื่นที่สำคัญคือ เทคโนโลยีที่จะให้ผู้ประกอบการเลือก หรือรัฐเป็นผู้กำหนด ฯลฯ

และที่สำคัญมากคือในด้านการลงทุนที่ส่งผลกระทบโดยตรงกับการเงิน เนื่องจากการลงทุนนั้น มิใช่เป็นเพียงการลงทุนในเทคโนโลยีในการสร้างเครือข่ายและในการตลาดเท่านั้น ต้นทุนที่สำคัญคือ ค่าสัมปทาน ถ้าปล่อยให้ประมูลกันอย่างเสรี ใครให้มากได้ไป แต่เมื่อได้ไปแล้วทำไม่ได้ก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมา เช่น ที่กำลังเกิดอยู่ในยุโรปในขณะนี้ แต่ถ้าหากกำหนดเพดาน เช่น ฮ่องกงจะถูกกล่าวหาว่า มีส่วนได้ส่วนเสียกับผู้ประกอบการ

ก่อนที่ภาครัฐจะกำหนดนโยบายลงไป ควรศึกษาผลได้เสียจากประสบการณ์ของประเทศต่างๆ ในโลกก่อน เพื่อผลประโยชน์ของประเทศไทยต่อไป

ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันที่ 26 กันยายน 2545