 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
เผยเคล็ดลับสูตรสำเร็จเถ้าแก่ไฮเทค โกอินเตอร์ต้องศึกษาตลาดแน่ชัด
สุจิตร
ลีสงวนสุข
กว่า 4 ปีหลังธุรกิจดอทคอมฟองสบู่แตก ทำให้กระแสธุรกิจดอทคอมและอินเทอร์เน็ตซึมลง
การซื้อขาย เวบไซต์ด้วยราคาสูงๆ ไม่ว่าจะเป็นสนุกดอทคอม ที่ขายให้เอ็มเว็บ,
ยำใหญ่ขายให้สามารถ คอร์ปอเรชั่น, โอ้โฮเวบ
ขายให้เอดี เวนเจอร์ หรือการซื้อโดเมนเนมดัง thailand.com ในมูลค่าหลายสิบล้านบาทของเครือเนชั่น
กลายเป็นอดีตหรูเพียงข้ามคืน หากในความเป็นจริง ไม่มีอะไรแน่นอน ณ วันนี้ แวดวงอินเทอร์เน็ตจึงกำลังคึกคักขึ้น
ซึ่งถ้อยคำยืนยันจากผู้คลุกคลีในวงการต่างประสานเสียงกันว่า ธุรกิจอินเทอร์เน็ตกำลังจะกลับมาอีกครั้ง
ดอทคอมจะรีบอร์น และหลายคนที่ฝ่าฟันนำธุรกิจไฮเทคอยู่รอดจนถึงวันนี้
ได้รับผลตอบแทน กลายเป็น "เถ้าแก่ไฮเทค" กันแล้ว สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไร อะไรคือปัจจัยความสำเร็จ และอะไรเป็นขวากหนามบนเส้นทางนี้
ต้องไปฟังจากพวกเขา ผู้ต่อสู้ ยืนหยัด และคงอยู่ จนถึงช่วง "รีบอร์น" จุดประกายช่องว่างในตลาด วันฉัตร ผดุงรัตน์ ผู้ก่อตั้ง Pantip.com เวบบอร์ดยอดนิยม ทวนความหลังของการก่อตั้งพันทิปว่า ช่วงเวลานั้น
รู้สึกขัดใจ และติดใจว่าทำไมไม่มีเวทีแสดงความคิดเห็นในเวบ และเมื่อพิจารณาถึงความเป็นไปได้ก็ลงมือทำ
เมื่อมาถึงทุกวันนี้ก็มีความสุขกับสิ่งที่ทำ โดยไม่คิดว่าจะต้องทำความร่ำรวยกับสิ่งที่ทำอยู่
พอมีรายได้จากโฆษณาและไม่ขาดทุนก็เพียงพอแล้ว ปิยะวัฒน์ ล้อมจันทร์สุข
ผู้ก่อตั้ง Secondsoft.co.th ผู้พัฒนาเกม บนโทรศัพท์มือถือ
ยอดดาวน์โหลดอันดับหนึ่งในโมบายไลฟ์ ของ บมจ.แอดวานซ์
อินโฟร์ เซอร์วิส (เอไอเอส) บอกว่า
สมัยเด็กๆ ติดเกมมาก และที่เล่นอยู่ก็มีแต่เกมจากญี่ปุ่น อ่านภาษาญี่ปุ่นก็ไม่ออกได้แต่เดาไปเรื่อยๆ
รู้สึกว่า ทำไมไม่เป็นภาษาไทยบ้าง ถ้าเกมนั้นเป็นภาษาไทยขึ้นมาจะสนุกสนานขนาดไหน
ส่วน ภาวุธ พงษ์วิทยภาณุ
ผู้ก่อตั้ง Thaisecondhand.com เวบไซต์ตลาดกลางสินค้ามือสองยอดฮิต
บอกว่า ช่วงที่เริ่มต้นใหม่ๆ จบสถาปัตยกรรมมา ไม่มีความรู้เรื่องเวบเลย สนใจอยากทำ
จึงเริ่มต้นเรียนรู้ด้วยตัวเอง หันมาเข้ากลุ่ม ถามผู้รู้ไปเรื่อยๆ เปิดกว้างสร้างเครือข่ายและสายสัมพันธ์
จากนั้น เรียนรู้สิ่งที่มีคนทำมาก่อน และนำมาปรับใช้กับธุรกิจของตนเองโดยมุ่งสร้างความแตกต่างขึ้นมา
ขณะที่อดีตผู้ก่อตั้งเวบไซต์สนุกดอทคอม
ปรเมศวร์ มินศิริ กรรมการผู้จัดการ บริษัท บัณฑิต เซ็นเตอร์ จำกัด และปัจจุบัน
เวบไซต์ kapook.com และ Prettygang.com บอกว่า ช่วงเวลาที่ขายเวบสนุกให้เอ็มเว็บ และเข้าไปเป็นผู้บริหารทำให้ได้เรียนรู้ระบบการทำงานองค์กรขนาดใหญ่
และการนำเสนอแผนงานธุรกิจเพื่อขออนุมัติบอร์ดบริหารของเอ็มเว็บ ส่วนหนึ่งชอบการทำงานเป็นอิสระมากกว่า
เพราะหลังจากจบการศึกษาใช้ชีวิตการเป็นลูกจ้างเพียงช่วงสั้นๆ เท่านั้น มาวันนี้ก่อตั้งกิจการของตนเองขึ้น
โดยได้พัฒนาเวบกระปุกจากการเรียนรู้ความผิดพลาดของสิ่งที่ทำอยู่เดิมในอดีต ด้าน ภูษิต ศรีดุลยกุลย์
ผู้ก่อตั้ง Jobthai.com เวบไซต์หางานของคนไทย บอกว่า จากแรงบันดาลใจอยากทำอะไรเพื่อสังคม
เพราะเวบหางานที่มีอยู่เป็นของต่างประเทศ และเป็นภาษาอังกฤษ
จึงคิดว่าน่าจะมีเวบหางานที่เป็นภาษาไทย และพัฒนาคุณสมบัติให้ตรงกับความต้องการของคนหางานไทยได้อย่างแท้จริง
นาวิก นำเสียง อดีตผู้พัฒนาเวบ
yumyai.com
และผู้บริหารบมจ.สามารถ คอร์ปอเรชั่น ซึ่งปัจจุบันผันมาสร้างธุรกิจของตนเองในบริษัท
ซันเด โซลูชันส์ จำกัด ผู้ให้บริการโซลูชั่นซีอาร์เอ็ม อีอาร์พี และเวบ
แอพพลิเคชั่น เล่าย้อนกลับไปเมื่อ 8 ปีที่แล้วว่า ได้ดำเนินธุรกิจพัฒนาเวบไซต์และแอพพลิเคชั่นให้กับองค์กรในยุคที่ไม่ค่อยมีใครรู้จักอินเทอร์เน็ตอย่างลึกซึ้ง
หลังจากให้เปิดดำเนินการได้ปีเศษ กระแสของธุรกิจดอทคอมเริ่มมาแรง เวบไซต์ท่า หรือ
Portal Site ของต่างประเทศมีมากขึ้น จึงจุดประกายให้ขยับขยายธุรกิจเข้าสู่เวบไซต์ท่าด้วยการเปิดตัวเวบไซต์
YumYai.com โดยหารายได้จากโฆษณาออนไลน์เป็นหลัก หลังจากที่ได้บริหารเวบไซต์ยำใหญ่
ก็ได้เรียนรู้ถึงแหล่งที่มาของรายได้ในหลากหลายช่องทาง แต่ยังเน้นที่สื่อโฆษณา ได้รู้จักพันธมิตรในวงการเวบไซต์มากขึ้น
ได้รู้จักวิธีการบริหารเวบไซต์ที่มีผู้ชมจำนวนมากๆ และเริ่มเข้าใจถึงคำว่า Business
Model มากขึ้น ทำอย่างไรถึงจะดึงผู้ชมให้ได้มากๆ ช่วงนั้นจะสนุกมาก
ถึงแม้ว่าจะมีรายได้เพียงน้อยนิดก็ตาม จากนั้นเวบไซต์ยำใหญ่ได้รับรางวัลยอดเยี่ยม The
Nation Web Award ปี 2542 ทำให้เวบไซต์ยำใหญ่เป็นที่ต้องตาของนักลงทุนมากขึ้น
บวกกับกระแสการซื้อกิจการของธุรกิจดอทคอมในช่วงนั้น ทำให้ต้องตัดสินใจขายเวบไซต์ยำใหญ่
และธุรกิจให้กับกลุ่มสามารถฯ เพื่อนำไปบริหารต่อภายใต้เงื่อนไขที่ตัวเองต้องเป็นผู้บริหารงานต่อไปด้วย
ทุนน้อยสร้างตลาดอุปสรรคใหญ่ วันฉัตร
เวบมาสเตอร์พันทิปดอทคอม บอกว่า ในธุรกิจไฮเทค มีข้อดีที่มีคู่แข่งน้อย เพราะบางอย่างก็ยังไม่มีใครทำในตลาดมาก่อน
แต่การเป็นเฟิร์สต์ มูฟเวอร์ ส่วนหนึ่งก็ต้องให้ความรู้กับตลาดอย่างหนัก
ถึงรูปแบบการใช้งานและใช้บริการ นอกจากนั้นแล้ว ตลาดไทยเอง มีขนาดเล็ก
และจำกัดด้านภาษา การจะให้ธุรกิจเถ้าแก่ไฮเทคของคนไทยที่ประสบความสำเร็จไปทั่วโลกอย่างต่างประเทศจึงเกิดได้ยาก
เช่นเดียวกับปิยะวัฒน์ ที่บอกว่า ธุรกิจเกมบนมือถือยังเป็นเรื่องใหม่ ซึ่งต้องให้บริการ
24 ชั่วโมง มีคอลล์เซ็นเตอร์ของบริษัทโดยใช้พนักงาน 15 คนที่มีอยู่มารับสาย
โดยเฉพาะการให้ความรู้และการตอบคำถามวิธีการดาวน์โหลดเกมมาเล่น การติดตั้งระบบเพื่อใช้บริการจีพีอาร์เอส
เป็นปัญหาอันดับ 1 กว่า 60% ของสายที่โทรเข้าทีเดียว
อีกทั้งปัญหาที่น่ากังวลคือ
การปกป้องทรัพย์สินทางปัญญา โดยการให้บริการเกมมีการแฮคระบบเพื่อเข้ามาใช้บริการฟรี
แต่บริษัทก็มีขนาดเล็กเกินกว่าที่จะตามไปไล่จับ และต้องเน้นการให้ความรู้และสร้างตลาดก่อน
ส่วน ภูษิต กลับมองประเด็นเรื่องการรักษาบุคลากรก่อน เพราะบริษัทมีขนาดเล็กทุนน้อย
ทำให้ขาดกำลังการจ้างบุคลากรมีคุณภาพและรักษาพนักงานเหล่านั้นไว้ให้ร่วมงานกับบริษัท
กว่าจะฝ่าฟันมาได้ตลอด 2 ปีที่ผ่านมา หลายๆ ครั้งต้องนึกถึงแรงบันดาลใจของการก่อตั้งและงานที่ทำเพื่อประโยชน์ของสังคมให้ยืนหยัดทำธุรกิจต่อได้
ประกอบกับมีการบอกต่อระหว่างผู้ใช้บริการในเวบด้วยกัน
จนทำให้เป็นที่ยอมรับและเชื่อถือในตลาด นอกจากนั้นแล้วยังได้แตกธุรกิจเพิ่มเติมเพื่อสร้างฐานรายได้ใหม่ๆ
เช่น การพัฒนาแผนที่ดิจิทัลด้วย ฉัททวุฒิ พืชผล
กรรมการบริหารดิจิตอล เวฟ และประธานเจ้าหน้าที่บริหารฝ่ายปฏิบัติการ บริษัท
ไทยแลนด์ดอทคอม จำกัด เล่าถึงประสบการณ์ที่ผ่านมาว่า
ส่วนหนึ่งยอมรับว่าธุรกิจไฮเทคไม่ควรลงทุนมากเกินไป (Over Investment) ในช่วงเริ่มต้นกิจการ ควรทำธุรกิจด้วยความระมัดระวัง เพื่อลดความเสี่ยงในธุรกิจให้ต่ำที่สุด
ทั้งยังต้องปรับเปลี่ยนธุรกิจให้เร็ว เพราะธุรกิจไฮเทคมีโอกาสเปลี่ยนแปลงสูงและต้องวางโครงสร้างพื้นฐานระบบให้ดี
เพื่อเป็นโครงสร้างพื้นฐานการทำธุรกิจที่เป็นระบบ เพราะมิฉะนั้นหากโครงสร้างไม่ดี เราต้องจ้างคนเก่งมากเพื่อมาทำงานให้ราบรื่น
แต่ถ้ามีระบบดี แล้วมีคนไม่ต้องเก่งมากมาทำ ธุรกิจก็ยังพอไปได้ ปัจจุบันไทยแลนด์ดอทคอมยังมีลูกค้าอย่างต่อเนื่อง
และอยู่ระหว่างการเจรจาเป็นพันธมิตรกับภาครัฐที่จะนำสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์มานำเสนอในเวบของไทยแลนด์ดอทคอม
เพราะจะทำให้ต่างชาติเข้าถึงและจดจำเวบได้ง่ายขึ้น "ความสำเร็จในธุรกิจการเป็นเถ้าแก่ไฮเทคนั้น
ต้องมีใจรักเป็นสำคัญ ทั้งต้องมีความคิดสร้างสรรค์ในรูปแบบธุรกิจใหม่ๆ ที่ทันกับเทคโนโลยีและโอกาสที่เปลี่ยนแปลงไป"
ฉัททวุฒิ กล่าว ส่วน ปรเมศวร์ พี่ใหญ่ในวงการ บอกว่า ในธุรกิจนี้
เราต้องไม่กลัวปัญหา เพราะเป็นธุรกิจที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอและเราต้องเรียนรู้อัพเดทกับเทคโนโลยี
รวมถึงความรู้ในการทำธุรกิจ ทั้งจะต้องหาจุดยืนและเซ็กเมนท์การตลาดของตนให้ชัดเจนเป็นสำคัญ
ขณะที่ นาวิก กล่าวว่า
หลายคนอาจคิดว่าธุรกิจไฮเทคน่าจะเป็นธุรกิจที่ลงทุนไม่สูง เพราะว่าทรัพยสินส่วนใหญ่ก็มาจากปัญญา
แต่ความเป็นจริงแล้ว ธุรกิจนี้ยังมีอุปสรรคอยู่เป็นจำนวนมากตั้งแต่คู่แข่งจำนวนมาก
ขนาดตลาดที่ไม่ใหญ่เพียงพอ ความพร้อมของลูกค้า ดังนั้น
หากเราประเมินสถานการณ์การตลาดผิดพลาดไป ก็อาจจะพลาดพลั้งได้ง่ายๆ โดยความสำเร็จน่าจะมาจากความเป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง
บริการที่เป็นเลิศและความแตกต่างของบริการ สุดท้ายก็คือเงินทุนที่มากพอ พี่ใหญ่แนะช่องโกอินเตอร์ อาภรณ์ ศรีพิพัฒน์
อดีตกรรมการผู้จัดการคนแรก บริษัท ไมโครซอฟท์ (ประเทศไทย) จำกัด และเป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้ง บริษัท เอฟเอ็กซ์เอ จำกัด ซึ่งเป็นการรวมกลุ่มของมืออาชีพแวดวงไอที
รุ่นเก๋า และพัฒนาซอฟต์แวร์ติดตามอาหาร (Food Traceability) เล่าถึงช่วงเวลาที่ตัดสินใจมาก่อตั้งธุรกิจของตัวเอง
หลังการเป็นผู้บริหารในบริษัทชั้นนำว่า มองเห็นโอกาสในธุรกิจซอฟต์แวร์ติดตามอาหาร ที่ยังไม่มีใครทำในตลาดและเป็นธุรกิจระยะยาว
ที่ต้องเกิดใน 4-5 ปีข้างหน้า เพราะสหภาพยุโรปและญี่ปุ่นจะให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของอาหารมาก
กระนั้น เมื่อออกต่างประเทศก็ต้องศึกษาตลาดเป้าหมายให้แน่ชัด เช่น ในตลาดอาหารที่เป็นเป้าหมายเองตลาดกว้างมาก
จึงตัดสินใจมุ่งธุรกิจโรงงานแปรรูปอาหารที่ส่งสินค้าออกต่างประเทศเป็นหลักก่อน อีกทั้งยังต้องหาลูกค้าหลัก
และกำหนดว่า ต้องเป็นลูกค้าใหญ่ที่สามารถอ้างอิงชื่อ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับลูกค้ารายอื่นต่อไปได้
(Site Reference) ส่วนของคู่แข่งนั้น ช่วงแรกยังไม่ค่อยมีนัก
แต่ก็ต้องติดตามอย่างต่อเนื่อง เพราะธุรกิจนี้เปลี่ยนแปลงเสมอ เช่นครั้งหนึ่งระหว่างเข้านำเสนองานลูกค้าในประเทศฝรั่งเศส
ปรากฏว่ามีคู่แข่งที่ทำธุรกิจการติดตามการผลิตโคนมในไอร์แลนด์ ก็ผันธุรกิจมาร่วมแข่งด้วย
" การทำธุรกิจต่างประเทศ
บริษัทต้องพร้อมจริงๆ เพราะมีค่าใช้จ่ายสูง ทั้งมีปัญหาทางกฎหมาย
สิทธิบัตรเครื่องหมายการค้า และทรัพย์สินทางปัญญา และผู้บริหารองค์กรต้องมีความเป็นผู้นำและสร้างพันธมิตรที่ช่วยขยายตลาดต่างประเทศได้
รวมทั้ง องค์กรเองจะต้องมีพนักงานที่มีความสามารถด้านภาษาเป็นสำคัญ" อาภรณ์ กล่าว สรุป ไม่ว่าธุรกิจดอทคอมจะฟื้นจริงหรือไม่
สิ่งสำคัญในการประกอบธุรกิจไฮเทคที่หลายๆ คนอาจมองว่า เป็นธุรกิจจับเสือเปล่านั้น
ความสำเร็จในการประกอบกิจการใดๆ ต้องอยู่ที่รูปแบบแนวคิดธุรกิจที่แตกต่างและสร้างสรรค์
และความมุ่งมั่นด้วยใจรักเพื่อฝ่าฟันอุปสรรคที่จะเกิดขึ้น ทั้งสามารถปรับธุรกิจได้รวดเร็วตามการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยี
ซึ่งถ้าผู้ประกอบการมีความมุ่งมั่นตั้งใจจริงและศึกษาอย่างถ่องแท้แล้ว มีเครือข่ายและสายสัมพันธ์
โอกาสแห่งความสำเร็จก็เกิดขึ้นได้ ไม่ว่าข้อจำกัดและอุปสรรคจะมีมากเพียงใดก็ตาม เช่นที่ธุรกิจดอทคอมและไฮเทคทั้งหลายที่ต่อสู้และยืนหยัดมาตลอดหลายปี ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันที่ 7 ตุลาคม 2547 |