ศ. ทวีศักดิ์ สุวคนธ์

RFID (RADIO FREQUENCY IDENTIFICATION) คืออุปกรณ์แสดงตำแหน่ง หรือแสดงตนด้วยการอ่านรหัสคลื่นวิทยุ แนวความคิดในการนำคลื่นวิทยุมาใช้ เพื่อแสดงตำแหน่ง หรือแสดงตนเองได้เกิดขึ้นตั้งแต่ราวประมาณปลายสงครามโลกครั้งที่สอง หรือเกือบหกสิบปีมาแล้ว เนื่องจากอุปกรณ์ RFID ในขณะนั้น ไม่สะดวกในการนำมาใช้งาน เพราะมีขนาดใหญ่ นอกจากนั้นแล้ว ยังมีราคาแพง จึงไม่ได้ความนิยมมากเพียงพอที่จะนำมาใช้ในเชิงพาณิชยกรรมได้ ต่อมาได้มีการพัฒนา RFID อย่างต่อเนื่อง จนสามารถย่นย่อขนาดลงเป็นแผ่นเล็กๆ (CHIP) ได้จึงมีแนวความคิดหลากหลายที่จะนำ RFID มาใช้ในเชิงพาณิชยกรรม บริหาร และในทางราชการ

ดังที่เคยกล่าวไปแล้ว วอลมาร์ท (WALMART) องค์กรธุรกิจค้าปลีก ที่ใหญ่ที่สุดในโลก กำลังพัฒนาหาแนวทางสร้างโมเดลธุรกิจ เพื่อที่จะสามารถนำแผ่น RFID มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ได้อย่างกว้างขวาง ซึ่งนอกจากจะเป็นประโยชน์ในการบริหารสินค้าคงคลัง ในการหาตำแหน่งผลิตภัณฑ์เป็นอุปกรณ์ป้องกันการลักขโมย ที่น่าจะได้ผลดีที่สุดแล้ว ถ้ามีการใช้กันอย่างแพร่หลาย ต้นทุนการผลิตของแผ่น RFID ก็จะยิ่งถูกลงมาก ก็เท่ากับเป็นการส่งเสริมการใช้ออกไปอีก ประสิทธิภาพการดำเนินการจะสูงขึ้น ในขณะเดียวกัน ต้นทุนก็จะต่ำลง ความเฉลียวฉลาด และวิสัยทัศน์อันกว้างไกล ของผู้บริหารวอลมาร์ท ก็คือ พยายามผลักดันให้บริษัทผู้ผลิตกระดาษ สามารถฝังแผ่น RFID ลงไปให้ได้ และถ้าทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ บรรจุภัณฑ์ที่เป็นกระดาษ ก็จะมีแผ่น RFID ฝังอยู่ จะทำให้การใช้แผ่น RFID เป็นไปอย่างกว้างขวาง นอกจากนั้นแล้ว วอลมาร์ทยังได้กำหนดให้ปี 2005 จะเป็นปีเริ่มต้นของการใช้อุปกรณ์ RFID ในบริษัท

นอกจากการนำ RFID มาใช้ในการค้าปลีกแล้ว สหรัฐอเมริกา กำลังเร่งพัฒนาหาหนทางนำ RFID มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในเชิงเกษตรกรรม คือ วงการปศุสัตว์ และกำลังทดลองนำแผ่น RFID มาติดกับใบหูของวัว จะทำให้ผู้เลี้ยงวัวและทางราชการ สามารถติดตามการเดินทางหรือตำแหน่งได้เป็นอย่างดี และจะมีประโยชน์ในการป้องกันโรควัวบ้า ไม่ให้เกิดการกระจาย อย่างไรก็ตาม เนื่องจากความบอบบางของแผ่น RFID ถ้านำมาใช้กับสัตว์ แผ่นอาจจะเสียหายใช้การไม่ได้ จึงได้มีการพัฒนาแผ่นให้แข็งแรงขึ้น เพื่อนำไปติดที่ใบหูของวัวได้อย่างมั่นคงต่อไป บริษัทที่เป็นเจ้าของเทคโนโลยี คือ เทคซัส อินสทูรเม้นสท์ (TEXAS INSTRUMENT) กำลังพัฒนาร่วมกับบริษัทแม่ออลเฟล็กยูเอสเอ (ALLFLEX USA) ที่คาดว่าจะสามารถนำมาใช้ในทางเกษตรปศุสัตว์ ได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกไม่นาน

ประเทศไทย น่าจะนำใช้กับไก่ชนและสุนัข

กระทรวงกลาโหมอเมริกัน ใช้งบประมาณ 11,000 ล้านบาท พัฒนาการนำอุปกรณ์ RFID มาใช้ติดตามการขนส่งอาวุธ เพื่อป้องกันการโจรกรรม และการนำไปใช้ในสถานที่อันไม่สมควร  ประเทศไทย น่าจะพิจารณานำมาใช้ในคลังแสงสรรพาวุธด้วยเช่นกัน RFID ไปฝังในธนบัตร เพื่อป้องกันการปลอม อย่างไรก็ตาม ภายหลังที่ข่าวรั่วออกมา หรือตั้งใจจะให้รั่วไหลออกมา เพื่อหยั่งเสียง ทำให้เกิดมีเสียงคัดค้านเกิดขึ้นมากว่า ต่อไปถ้าใครมีอุปกรณ์อ่านสัญญาณได้ ก็จะสามารถนับเงินในกระเป๋าของทุกคนที่เดินผ่านไปได้ ซึ่งอาจจะเป็นอันตรายแก่สุจริตชน

ในขณะที่ได้เริ่มมีการนำเทคโนโลยี RFID มาใช้ ในอุตสาหกรรมบริการคือบ่อนกาสิโน (CASINO) โดยนำแผ่น RFID ฝังลงในชิพส์ (CHIPS) แทนเงิน ซึ่งจะมีประโยชน์ ดังนี้คือ ป้องกันการนำแผ่นชิพส์ (แทนเงิน) ปลอมมาใช้ ซึ่งทำให้บ่อนเสียประโยชน์อย่างมาก และเป็นปัญหาสำคัญของบ่อนกาสิโนทั่วโลก นอกจากนั้นแล้ว ยังมีประโยชน์ในการศึกษา พฤติกรรมของนักพนัน เพื่อจะนำไปวิเคราะห์ศึกษา เหมือนกับการศึกษาพฤติกรรมผู้บริโภค ที่ทางบ่อนจะได้หาทางเพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการต่อไป

แผ่น RFID เป็นแผ่น ซิลิคอน (SILICON) ที่กระจายรหัสแสดงตนหรือตำแหน่ง (IDENTIFICATION CODE) ทันที เมื่อมีการอ่านจากอุปกรณ์อ่าน แผ่น RFID ไม่ต้องการกำลังไฟฟ้า แต่มีความสามารถในการแปลงสัญญาณทันทีที่อุปกรณ์อ่านได้ยิงสัญญาณออกมา อุปกรณ์อ่านสามารถอ่านได้ในระยะทางตั้งแต่ประมาณสองถึงสามเซนติเมตร ไกลถึงหลายสิบเมตร ขึ้นไปอยู่กับประเภทของ RFID แผ่น RFID ขนาดเล็กสุดจะมีความบาง 0.1 มิลลิเมตร และมีขนาดกว้างประมาณ 0.4 ตารางมิลลิเมตร และแผ่นขนาดนี้จะใช้ฝังลงบนธนบัตรได้

ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันที่ 25 มีนาคม 2547