เทคโนโลยี "โมบายล์ วิดีโอ" ปฏิวัติพฤติกรรมการบริโภคสื่อภาพวิดีโอได้ ทั้งรูปแบบการนำเสนอ อันไม่จำกัดสถานที่ ไปจนถึงเนื้อหาของสื่อ ที่ผู้บริโภคสามารถสร้างสรรค์ได้โดยอิสระ ขณะที่นักวิเคราะห์ ชี้อาจต้องอาศัยพัฒนาการด้านอื่นๆเพื่อแจ้งเกิดในธุรกิจอุปกรณ์ไร้สาย

ทั้งนี้ สื่อแสดงภาพวิดีโอรูปแบบใหม่ "โมบายล์ วิดีโอ" ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยให้โทรศัพท์เคลื่อนที่ และอุปกรณ์พกพาต่างๆ เช่น พีดีเอ สามารถแสดงภาพ บันทึกภาพ และส่งข้อมูลภาพวิดีโอได้ เข้าสู่ตลาดอย่างเป็นทางการแล้ว และกำลังเปลี่ยนโฉมอุตสาหกรรม "วิดีโอ" ในปัจจุบัน ที่ผ่านมา ข้อมูลภาพวิดีโอ ซึ่งมักอยู่ในรูปรายการโทรทัศน์ หรือ ภาพยนตร์โทรทัศน์ มีขอบเขตการนำเสนอที่จำกัด โดยสามารถดูได้ตามที่อยู่อาศัย หรือโรงภาพยนตร์เท่านั้น แต่วิดีโอไร้สาย หรือ โมบายล์ วิดีโอ (Mobile video) กำลังพลิกโฉมบริการเหล่านี้ เทคโนโลยีดังกล่าว เป็นสื่อวิดีโอตัวแรก ที่มุ่งเน้นผู้บริโภค มากกว่าผู้ผลิต

ปฏิวัติอุตสาหกรรมวิดีโอ เทคโนโลยีใหม่นี้ ก่อให้เกิดเปลี่ยนแปลง ซึ่งช่วยให้วิดีโอเคลื่อนที่ ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง นั่นคือ 1. เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้บริโภค 2. เปลี่ยนแปลงเนื้อหาและอุปกรณ์ที่นำเสนอ และ 3. เปลี่ยนโครงสร้างธุรกิจการส่งข้อมูลภาพวิดีโอ การเปลี่ยนพฤติกรรมผู้ใช้ เกิดขึ้นเนื่องจากผู้บริโภค เริ่มสร้างเนื้อหาข้อมูลวิดีโอด้วยตนเองมากขึ้นเรื่อยๆ ตัวอย่างที่ชัดเจนคือ บริการยอดนิยม "ชา-เมล์" ของเจโฟน ที่ช่วยให้ผู้ใช้ สามารถใช้กล้องดิจิทัลขนาดเล็ก ที่บรรจุไว้ภายในโทรศัพท์ไร้สาย ถ่ายภาพนิ่งและส่งไปให้กับผู้ใช้โทรศัพท์อื่นทางอี-เมล์

นอกจากนี้ ทางบริษัทผู้ผลิต ก็เตรียมปล่อยบริการรูปแบบดังกล่าว ที่พัฒนาให้สามารถถ่ายภาพวิดีโอได้ ออกมาเอาใจลูกค้าอีก ตัวอย่างเช่น กล้องถ่ายรูประบบวิดีโอแบบพกพา เอสวี-เอวี 10 ของบริษัทมัตสึชิตะ อิเล็กทริก อินดัสเตรียล โค. ซึ่งสามารถบันทึกข้อมูลบนแผ่นความจำ เอสดี (SD memory card) ขณะที่มีน้ำหนักเพียง 98 กรัม หรือเท่าๆกับโทรศัพท์ไร้สาย ทั้งนี้ ปัจจัยสำคัญ 3 ประการ ที่พร้อมผลักดันให้เกิดเหตุการณ์ดังกล่าวก็คือ อุปกรณ์นี้มีน้ำหนักเบา และสามารถใช้งานได้ง่าย, มีเทคโนโลยีการบีบอัดข้อมูล ที่ทำให้ภาพวิดีโอ มีขนาดเล็กลง และการเชื่อมโยงเครือข่ายรูปแบบใหม่ ของเทคโนโลยีดังกล่าว หากอุปกรณ์พกพาตัวนี้ สามารถเชื่อมต่อกับเครือข่าย ซึ่งช่วยให้สามารถส่งและรับภาพวิดีโอกับผู้ใช้รายอื่นได้ ก็จะส่งผลให้มีการผลิตและบริโภคข้อมูลภาพวิดีโอ อย่างมหาศาล

อุปกรณ์คลอดใหม่ ผู้ผลิตเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ และผู้ผลิตข้อมูลภาพวิดีโอ เริ่มตระหนักถึง การความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป และพยายามพัฒนาตลาดสำหรับผลิตภัณฑ์ และบริการสื่อวิดีโอขึ้น ผู้ให้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ และผู้ผลิตเครื่องโทรศัพท์ เริ่มสรรหาอุปกรณ์แบบที่ผู้บริโภค ต้องการ ซึ่งทำให้สามารถดู ผลิต และเผยแพร่ข้อมูลภาพวิดีโอได้ แต่ก็ยังไม่แน่นอนว่า โทรศัพท์ไร้สาย จะครองตลาดสื่อ วิดีโอเคลื่อนที่ นี้แต่เพียงผู้เดียว หรือจะมีอุปกรณ์พกพาอื่นๆ เข้าแย่งชิงบทบาทด้วย ตัวอย่างเช่น พีดีเอจำนวนมาก ที่เริ่มเพิ่มมาตรฐานด้านคุณสมบัติในการเล่นภาพวิดีโอเอาไว้แล้ว

เมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา บริษัทชาร์ป ได้เปิดตัวเครื่องเล่นวิดีโอพกพารุ่นใหม่ ที่สามารถเรียกได้ว่าเป็นอุปกรณ์สื่อวิดีโอเคลื่อนที่ ส่วนซันโย ก็ได้ผลิตต้นแบบโทรทัศน์ขนาดย่อ ที่สามารถรับสัญญาณแพร่ภาพโทรทัศน์ระบบดิจิทัลบนพื้นโลกได้

แข่งขันด้านเนื้อหา ความเปลี่ยนแปลงอีกประการที่ตามมา คือ เนื้อหาของเกม ซึ่งในปัจจุบัน เกมไร้สายส่วนใหญ่ จะดัดแปลงมาจากเกมโทรทัศน์ และสื่อบันเทิงอื่นๆ แล้วนำมาปรับรูปแบบใหม่ แต่นับจากนี้ จะมีการผลิตเกมวิดีโอ สำหรับอุปกรณ์ไร้สายโดยเฉพาะ เนื้อหาของเกมเหล่านี้ อาจประกอบด้วยวิดีโอคลิป ความยาวไม่เกิน 5 นาที ซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่มองหากิจกรรมฆ่าเวลา ที่ถูกจับตามากที่สุด ก็คือฟิล์มภาพยนตร์สั้น ซึ่งมีการผลิตและเผยแพร่เฉพาะในตลาดสหรัฐและยุโรป และยังคงจำกัดสำหรับใช้ในการโฆษณาผลิตภัณฑ์ใหม่เท่านั้น แต่หากสามารถปรับเปลี่ยนตลาดฟิล์มภาพยนตร์สั้น ให้เหมาะสมกับเนื้อหาวิดีโอไร้สายแล้ว ตลาดนี้ก็อาจเติบโตได้อย่างรวดเร็วในอนาคต

ค้นหารูปแบบธุรกิจใหม่ แม้ว่าตลาดวิดีโอเคลื่อนที่จะมีศักยภาพสูง แต่ยังคงมีเงื่อนไขหลายประการ ที่ทำให้ไม่เติบโตเท่าที่ควร เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงรูปแบบธุรกิจแบบดั้งเดิมยังไม่แน่นอน ผู้ที่พยายามค้นหาวิธีเจาะตลาดวิดีโอเคลื่อนที่ ต่างต้องประสบความผิดหวัง สาเหตุหนึ่งก็คือ บุคคลเหล่านี้คิดว่า วิดีโอเคลื่อนที่ จะต้องมีรูปแบบการนำเสนอ เช่นเดียวกับเนื้อหาวิดีโอโทรทัศน์ และภาพยนตร์แบบเก่า ดังนั้น จึงกลัวว่าตลาดผู้บริโภค จะกระจัดกระจายมากเกินไป ทำให้วิดีโอเรื่องหนึ่ง ไม่สามารถดึงดูดลูกค้ากลุ่มใหญ่พอ ที่จะสามารถสร้างกำไรได้ อย่างไรก็ตาม แนวคิดการทำธุรกิจใหม่ๆเริ่มปรากฏขึ้นเช่นกัน เป็นที่แน่นอนว่า ในอนาคต จะต้องมีอุปกรณ์เคลื่อนที่จำนวนมากในตลาด ซึ่งทำให้ผู้บริโภคมีจำนวนมากตามไปด้วย ดังนั้น ผู้ผลิตก็จะสามารถจับลูกค้าได้จำนวนมาก แม้ลูกค้ากลุ่มดังกล่าว อาจถือว่าเป็นอัตราส่วนเพียงเล็กน้อย เมื่อเทียบกับจำนวนผู้บริโภคในตลาดวิดีโอเคลื่อนที่ทั้งหมด

ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ (กรุงเทพไอที) ฉบับวันที่ 20 มิถุนายน 2545